Τα χρυσοπληρωμένα κουφάρια του 2004

Ορίστε, τα αποτελέσματα των Ολυμπιακών Αγώνων, τους οποίους ο Ελληνικός Λαός θα αποπληρώνει για τα επόμενα 100 χρόνια. Τα χρυσοπληρωμένα κουφάρια του 2004 Πέντε χρόνια μετά τους Ολυμπιακούς, πολλές εγκαταστάσεις δεν έχουν κανένα μέλλον, καθώς παραμένουν αποκλεισμένες για το κοινό Του Γιωργου Λιαλιου Η κάμερα εστιάζει στα ξεραμένα δενδρύλλια μπροστά από το γήπεδο του «Τάε κβον ντο» στο Φάληρο και στα λουκέτα της περίφραξης. «Αυτοί είναι οι “πράσινοι Αγώνες” της Αθήνας. Πέντε χρόνια μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, πολλές από τις ολυμπιακές εγκαταστάσεις δεν έχουν κανένα μέλλον, καθώς παραμένουν αποκλεισμένες για το κοινό, με κόστος ενός εκατομμυρίου λιρών τον μήνα. Λονδίνο, πρόσεχε καλά». Το απαξιωτικό ρεπορτάζ που μετέδωσε πρόσφατα το διεθνές τηλεοπτικό δίκτυο BBC δεν αφήνει πολλά περιθώρια ερμηνειών για την ολυμπιακή μας κληρονομιά. Οπως τα περισσότερα αφιερώματα διεθνών μέσων, καταγράφουν τον τρόπο που η Ελλάδα χειρίστηκε την επόμενη ημέρα των Αγώνων ως παράδειγμα προς αποφυγήν, «προειδοποιώντας» το Λονδίνο, που διοργανώνει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012. Η όλη υπόθεση απλώς αναφέρεται ως «greek tragedy»... Πέντε χρόνια λοιπόν μετά τους Αγώνες, η Πολιτεία εξακολουθεί να προσπαθεί να πείσει ότι βρίσκεται μόλις ένα βήμα πριν από την υλοποίηση μεγαλεπήβολων σχεδίων. Οπως και πέρυσι, όπως πρόπερσι. Οτι δηλαδή, οι εγκαταλειμμένοι και αφιλόξενοι ολυμπιακοί πόλοι, όπως το Δέλτα Φαλήρου και το Ελληνικό θα μετατραπούν σε εστίες πολιτισμού και αναψυχής, ότι θα γεμίσουν κόσμο που θα απολαμβάνει τον περίπατό του, ότι θα αποτελέσουν το συναρπαστικό «κάτι» στη ζωή της πόλης. Η πραγματικότητα το διαψεύδει οικτρά. «Δεν ξέρω αν υπάρχει περίπτωση ολυμπιακής πόλης που να είχε τόση δυσκολία να εντάξει στην καθημερινότητά της τις ολυμπιακές εγκαταστάσεις. Οι ημέρες των Αγώνων άφησαν καλές μνήμες, αλλά τελικά σήμαναν την απώλεια σημαντικών ελεύθερων χώρων. Ολα δείχνουν ότι δεν υπήρξε μέριμνα για την επόμενη ημέρα», εκτιμά μιλώντας στην «Κ» ο κ. Γιάννης Πολύζος, καθηγητής Πολεοδομίας και Χωροταξίας στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ και αντιπρύτανης του ιδρύματος. «Οι αθλητικές εγκαταστάσεις είναι ένα μικρό μέρος όσων έγιναν στην Αθήνα για το 2004», αντιτείνει στην «Κ» ο κ. Σπύρος Καπράλος, πρόεδρος του Χρηματιστηρίου Αθηνών και της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής. «Ωστόσο, όταν πέντε χρόνια μετά τους Αγώνες εξακολουθείς να ακούς ότι τα γήπεδα ΘΑ αξιοποιηθούν και ότι τα σχέδια ΘΑ προχωρήσουν, τότε είναι επόμενο να σου δημιουργείται προβληματισμός, σχετικά με το τι δεν γίνεται σωστά». Για ποιο λόγο, λοιπόν, τα περισσότερα ολυμπιακά γήπεδα παραμένουν ακριβοπληρωμένα κουφάρια; Εγινε κακή εκτίμηση των αναγκών; Ή ο σχεδιασμός και η διαχείρισή τους οδήγησε εσκεμμένα στην απαξία, ώστε να διευκολυνθεί η αλλαγή χρήσης τους; «Η αλήθεια είναι ότι δεν υπήρχε προγραμματισμός τι θα γίνει μετά», υποστηρίζει ο κ. Καπράλος. «Ούτε άδειες χρήσης, ούτε νομοθετικό πλαίσιο. Είχαν όλοι πέσει με τα μούτρα στην υπόθεση των Αγώνων, ώστε να προλάβουν και ο χρόνος χάθηκε. Δεν υπήρξε ένα σύστημα ανθρώπων που να λειτουργήσει παράλληλα και να ασχοληθεί με τη μετα-ολυμπιακή αξιοποίηση». «Εύνοια σε συγκεκριμένα συμφέροντα» «Στην Αθήνα κατασκευάσαμε γιγαντιαίες εγκαταστάσεις, που στην πραγματικότητα δεν τις επέβαλε η Ολυμπιακή Επιτροπή. Η επιλογή αυτή ευνοούσε κάποια συγκεκριμένα συμφέροντα, αλλά όχι το συμφέρον της πόλης», εκτιμά ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, κ. Γιάννης Αλαβάνος. «Υπερβάλαμε υπό την πίεση των διεθνών ομοσπονδιών -που ζητούσαν πολυτελείς εγκαταστάσεις- και των αντίστοιχων ελληνικών, που πίστευαν ότι θα εξασφάλιζαν για το μέλλον τις εγκαταστάσεις τους», λέει ο κ. Καπράλος. «Πίεση άσκησαν και οι τεχνικές εταιρείες, τις οποίες συνέφερε να κατασκευαστούν νέες μεγάλες εγκαταστάσεις, παρά να ενοικιαστούν λυόμενες και μετά να απομακρυνθούν». «Ηταν μια εγχώρια... κουτοπονηριά», τονίζει ο κ. Πολύζος. «Ρίξαμε μπετά για να ικανοποιήσουμε τους εργολάβους για να έχουμε μετά περιουσία να εκμεταλλευτούμε! Οπως αποδείχθηκε όμως η πολιτική αυτή ήταν εντελώς λανθασμένη. Το πρόβλημα του μεγέθους των εγκαταστάσεων φάνηκε από την πρώτη κιόλας ημέρα. Η κλίμακα των γηπέδων ήταν τέτοια που εμπόδιζε την ένταξή τους στον ιστό της πόλης. Γι’ αυτό και σχεδόν όλες άλλαξαν ή πρόκειται να αλλάξουν χρήση». Από την πλευρά της, η εταιρεία Ολυμπιακά Ακίνητα Α.Ε. παραδέχεται το έλλειμμα σχεδιασμού. «Είναι γεγονός ότι πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες δεν είχε τίποτα σχεδιαστεί για την επόμενη ημέρα. Αυτό το δεδομένο δημιούργησε πολύ μεγάλο πρόβλημα σε όσους κλήθηκαν να ασχοληθούν εκ των υστέρων με την τύχη τους», λέει στην «Κ» ο πρόεδρος της Ολυμπιακά Ακίνητα Α.Ε., κ. Διονύσης Σταμενίτης. «Για παράδειγμα, ο μεγάλος όγκος των εγκαταστάσεων και το μεγάλο κόστος συντήρησής τους σημαίνει ότι κάποιες θα έπρεπε να δοθούν για μεγάλες εμπορικές χρήσεις ώστε να υπάρχουν έσοδα». Σύμφωνα με τον ίδιο, η εταιρεία εμφάνισε πέρυσι κέρδη 3 εκατ. ευρώ, έχοντας καλύψει τα έξοδα συντήρησης –περίπου 35 εκατ. ευρώ...– των ολυμπιακών εγκαταστάσεων. Οι πόροι προέρχονται από την ενοικίαση των χώρων ή τη μακροχρόνια μίσθωσή τους. «Καλή η εικόνα» Ο πρόεδρος της Ολυμπιακά Ακίνητα Α.Ε. αρνείται ότι στους μεγάλους ολυμπιακούς πόλους υπάρχει εικόνα εγκατάλειψης. «Ο πόλος του Φαλήρου, για παράδειγμα, συντηρείται άριστα», υποστηρίζει ο κ. Σταμενίτης. «Το γήπεδο του μπιτς βόλεϊ βρίσκεται στα τελικά στάδια αδειοδότησης, ώστε να μετατραπεί σε υπαίθριο συναυλιακό χώρο, για το οικολογικό πάρκο ξεκίνησε η διαδικασία διαβούλευσης με την τοπική κοινωνία. Το Tάε κβον ντο έχει όντως καθυστερήσει, αλλά επειδή περιμένουμε την απόφαση του ΣτΕ για την προσφυγή μιας μικρής μειοψηφίας. Σε κάθε περίπτωση, όταν ξεκινήσει η χρήση των γηπέδων, η πρόσβαση στον περιβάλλοντα χώρο τους, που είναι κλειστός σήμερα για λόγους ασφαλείας, θα είναι ελεύθερη». Ο κ. Σταμενίτης υποστηρίζει ότι η γενική εικόνα της μετα-ολυμπιακής αξιοποίησης είναι ενθαρρρυντική. «Η αλήθεια είναι ότι απομένει να ξεκαθαριστεί η χρήση δύο εγκαταστάσεων, του γηπέδου σοφτμπόλ και του γηπέδου των Ανω Λιοσίων. Ομως με πολλές από τις εγκαταστάσεις έχουν καλυφθεί μεγάλα ελλείμματα που είχε η Πολιτεία σε ορισμένα αθλήματα. Λ.χ. το διεθνές κωπηλατοδρόμιο στον Σχινιά ή το εξαιρετικό ιππικό κέντρο στο Μαρκόπουλο. Επιπλέον, οι εγκαταστάσεις που άλλαξαν χρήση βρήκαν τη θέση τους στη ζωή της πόλης. Οπως το Μπάντμιντον, που μετετράπη σε μια στέγη για μεγάλα καλλιτεχνικά γεγονότα, κάτι που έλειπε από την Αθήνα». «Αν έπρεπε να γκρεμιστεί μια από τις εγκαταστάσεις, τότε αυτή θα έπρεπε να είναι το Μπάντμιντον!», λέει στην «Κ» ο κ. Πολύζος. «Γιατί διέλυσε το πάρκο στο Γουδί, με το φόρτο της κυκλοφορίας που έφερε. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να γίνει μια σοβαρή συζήτηση για την τύχη των εγκαταστάσεων, δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε την προσπάθεια. Πρέπει να αναζητήσουμε δραστηριότητες που να μην είναι μόνο εμπορικές, αλλά κυρίως αθλητικές. Και να μην δεχθούμε άλλες “λύσεις” που θα επιβαρύνουν την πόλη, όπως τη δημιουργία εμπορικού κέντρου στο Γαλάτσι. Αυτό δεν είναι αξιοποίηση, είναι υποβάθμιση». «Νεκρή» υπόθεση το πάρκο Ελληνικού Σε μνημείo παροχολογίας παραπέμπει η υπόθεση δημιουργίας «του μεγαλύτερου πάρκου της Ευρώπης» στο Ελληνικό. Πρωθυπουργοί και υπουργοί ΠΕΧΩΔΕ των κυβερνήσεων της τελευταίας δεκαετίας εξαγγέλλουν ο ένας μετά τον άλλο το πάρκο των 4.000 στρεμμάτων, κοσμώντας με τις μακέτες του τα προεκλογικά φυλλάδια. Στην πραγματικότητα, η μόνη εξέλιξη των τελευταίων ετών ήταν η αφαίρεση τμήματος του χώρου για τη δημιουργία ολυμπιακών γηπέδων και αργότερα η μίσθωσή τους σε ιδιώτες. Για πολλούς, το πάρκο στο Ελληνικό θεωρείται ήδη «νεκρή» υπόθεση... Το αεροδρόμιο στο Ελληνικό δημιουργήθηκε το 1938 και έκλεισε το 2001, με τη μεταφορά του στα Σπάτα. Η πρώτη επιστημονική προσέγγιση για την επαύριο του αεροδρομίου έγινε το 1995, με την ανάθεση μελέτης από το ΥΠΕΧΩΔΕ. Στη συνέχεια, το Ελληνικό μετετράπη σε ολυμπιακό πόλο με τη δημιουργία έξι γηπέδων (κανόε καγιάκ σλάλομ, μπέιζμπολ, σόφτμπολ, χόκεϊ, μπάσκετ, ξιφασκία) που κατέλαβαν 783 στρέμματα προς την πλευρά του Αλίμου. Κατόπιν προκηρύχθηκε διεθνής διαγωνισμός, ο οποίος ανέδειξε την κυρίαρχη πρόταση το 2004. Η τελική μελέτη παρουσιάστηκε δύο χρόνια αργότερα και το 2007 δόθηκε στους φορείς για διαβούλευση. «Πιστεύω ότι οι πρόδρομες εργασίες μπορούν να ξεκινήσουν μέσα στο 2008, ωστόσο μην το παίρνετε τοις μετρητοίς», ανέφερε τότε... προφητικά ο κ. Γιώργος Σουφλιάς. Η αλήθεια είναι, λοιπόν, ότι η δημιουργία πάρκου στο Ελληνικό δεν είναι στις προτεραιότητες του ΥΠΕΧΩΔΕ. Ακόμη και το περιβάλλον του νυν υπουργού δυσκολεύεται να ερμηνεύσει το «γιατί». Το μόνο που γίνεται είναι ορισμένες προπαρασκευαστικές εργασίες που αφορούν στη λειτουργία των μισθωμένων σε ιδιώτες ολυμπιακών εγκαταστάσεων. Στο πλαίσιο αυτό, συμπεριελήφθη άρθρο στο σχέδιο νόμου για τους Μεσογειακούς Αγώνες στο οποίο παραχωρούνται 28 στρέμματα για δημιουργία 1.400 θέσεων στάθμευσης στην εγκατάσταση του κανόε καγιάκ (εκμισθώθηκε και θα μετατραπεί σε «υδροπάρκο»). «Το ΥΠΕΧΩΔΕ προετοιμάζει τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού και το Μετρό, προκειμένου να εξυπηρετήσει τη νέα πόλη που θα δημιουργηθεί μέσα στο παλαιό αεροδρόμιο», λέει ο καθηγητής Πολεοδομίας στο ΕΜΠ κ. Γιάννης Πολύζος. «Ετοιμάζει το έδαφος ώστε να προκαλέσει το ενδιαφέρον της αγοράς. Κατά τα άλλα, το πάρκο φοβάμαι ότι θα γίνει κάτι σαν του Γουδή: ένας χώρος που θα τεμαχίζεται και θα παραχωρείται κατά περίπτωση». http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_294_14/06/2009_318431