Δήμος Αθηναίων: Το ξέφρακτο αμπέλι ...

Δήμος Αθηναίων: Μυστήριο με έργα τέχνης

Της Κατερίνας Αγγελιδάκη

Πέπλο σιωπής από τον Δήμο Αθηναίων καλύπτει πρόσφατη διάρρηξη στο κτήριο της παλιάς Δημοτικής Πινακοθήκης. Άγνωστο παραμένει ποια έργα κλάπηκαν αλλά και τι απέγιναν ιστορικά κειμήλια μεγάλης αξίας της οικίας Δουρούτη στο Μεταξουργείο.

Όταν δεν σιωπούν, ρίχνουν τις ευθύνες ο ένας στον άλλον. Και όσο ψάχνεις να βγάλεις άκρη, τόσο πείθεσαι ότι πρέπει να καλέσεις τον… Σέρλοκ Χολμς να λύσει το μυστήριο! Ουδείς από τον Δήμο της Αθήνας, μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές, έχει αναλάβει την ευθύνη για τη διαπιστωμένη διάρρηξη που σημειώθηκε στην παλιά Δημοτική Πινακοθήκη της πλατείας Κουμουνδούρου, πριν από δυο περίπου βδομάδες. Εκεί, δηλαδή, που φυλάσσονται οι θησαυροί του πολιτισμού μας. Και παρόλο που ο τέως δήμαρχος Νικήτας Κακλαμάνης έστειλε δελτίο Τύπου καταγγέλλοντας κλοπή έργων τέχνης, το αυτί του νυν δημάρχου Γιώργου Καμίνη δεν ίδρωσε καν.

Ένα βράδυ που ’βρεχε

Η διευθύντρια του ΟΠΑΝΔΑ (Οργανισμός Πολιτισμού και Αθλητικής Νεολαίας του Δ. Αθηναίων) Παναγιώτα Ψαράκη δεν αρνήθηκε την κλοπή όταν τη ρωτήσαμε. Μας είπε ότι έγινε διάρρηξη στο κτήριο της οδού Πειραιώς, όπου μετά τη μετεγκατάσταση της Πινακοθήκης στο νέο κτήριο του Μεταξουργείου (Λεωνίδου και Μυλλέρου) εξακολουθούν να φυλάσσονται και να συντηρούνται τα έργα τέχνης. «Ήταν η βραδιά της μεγάλης κακοκαιρίας. Ο φύλακας θεώρησε ότι ο συναγερμός προκλήθηκε από βροντές. Όταν διαπιστώθηκε η διάρρηξη, καλέσαμε την αστυνομία, συνέλεξε αποτυπώματα, έγινε αυτεπάγγελτα μήνυση και περιμένουμε το πόρισμα» μας δήλωσε. Πέραν των… βροντών όμως, ουδέν. Καμία πειστική εξήγηση για την έλλειψη επίσημης ενημέρωσης, καμιά εξήγηση για την άγνοια του δήμου περί των κλοπιμαίων. «Δυστυχώς δεν έχει γίνει ποτέ απογραφή των έργων της Πινακοθήκης. Επομένως, δεν μπορούμε να ξέρουμε ακόμα τι λείπει. Είχα ζητήσει απογραφή πριν από την κλοπή, όταν προσφάτως ανέλαβα καθήκοντα. Τώρα περιμένουμε το πόρισμα» κατέληξε.

Κι όμως. Έγκυρες πηγές του δήμου μάς ενημέρωσαν ότι τα 3.061 έργα τέχνης της Δημοτικής Πινακοθήκης έχουν απογραφεί, δηλαδή ταξινομηθεί, φωτογραφηθεί και μερικώς ψηφιοποιηθεί κι ότι αυτό είναι ευρέως γνωστό. Παλιός υπάλληλος του δήμου μάς επισήμανε επίσης: «Μοιάζει ύποπτο να μη γνωρίζει κανείς τι κλάπηκε ύστερα από τόσες μέρες. Μήπως προσπαθούν να κουκουλώσουν το συμβάν;». Κι εμείς μείναμε να αναρωτιόμαστε τι ακριβώς συνέβη, γιατί δεν ανέλαβε κανένας την ευθύνη, αλλά και πώς ένας κοινός κλέφτης ξέρει πού ακριβώς φυλάσσονται τα έργα τέχνης, δεδομένου ότι η Πινακοθήκη έχει μετακομίσει. Ελάχιστοι γνώριζαν ότι οι πίνακες φυλάσσονται στις αποθήκες του παλιού κτηρίου, επί της οδού Πειραιώς, και ότι στο Μεταξουργείο μεταφέρονται μόνο τα έργα που προορίζονται για έκθεση.

Τι έγινε η πολύτιμη δωρεά Δουρούτη;

Δίπλα στο ανακαινισμένο, νέο κτήριο της Δημοτικής Πινακοθήκης στο Μεταξουργείο δεσπόζει το παλιό αρχοντικό του Ιωάννη Δουρούτη, το οποίο δωρήθηκε στον Δήμο Αθηναίων μαζί με την κινητή περιουσία εντός της οικίας, με σκοπό τη δημιουργία θεματικού μουσείου. Η αποδοχή της δημόσιας διαθήκης του Ιωάννη Δούρου - Δουρούτη από τον δήμο, μαζί με τη λεπτομερή καταγραφή της οικοσκευής, εγκρίθηκαν στις 27.6.2011 (η εφημερίδα διαθέτει αντίγραφο και της πράξης καταγραφής της 16ης Απριλίου 2010, δυο μέρες μετά τον θάνατο του δωρητή). Εκείνη την ημέρα, στο ιστορικό οίκημα στην οδό Μ. Αλεξάνδρου και Γιατράκου 17, βρίσκονταν όλα τα έπιπλα και οι πίνακες της συλλογής Δουρούτη, η οποία περιλάμβανε 92 ιστορικής αξίας αντικείμενα, έπιπλα και αρχαιολογικά ευρήματα: μεταξύ άλλων, σπάνια ιαπωνικά βάζα, επιχρυσωμένα έπιπλα, ασημένια σαμοβάρια και κηροπήγια, εταζέρες από φίλντισι, αγγλικά σερβίτσια, κοσμηματοθήκες, υδατογραφίες, λάδια, ζωγραφική σε ύφασμα και οικογενειακές φωτογραφίες. Όλη η ιστορία μιας Αθήνας που δεν υπάρχει πια και τα ενθύμια μιας ιστορικής οικογένειας που πρωτοστάτησε στην παραγωγή μεταξιού, με το εργοστάσιο που καθόρισε την περιοχή από τα μέσα του 19ου αιώνα να στεγάζει σήμερα τη νέα Πινακοθήκη.

Τι απέγιναν όλοι αυτά τα κειμήλια της οικίας Δουρούτη; Φυλάσσονται επάρκώς; Πού ακριβώς; Και τι έχει απομείνει; Είναι γνωστό ότι έχουν γίνει αρκετές απόπειρες εισβολής στην οικία, όπως καταγγέλλουν άνθρωποι του δήμου. Τον Σεπτέμβριο του 2010 (κλάπηκαν 4 βάζα) και τον Μάιο του 2011. Κάποιοι επιμένουν ότι πολλά κειμήλια έχουν κάνει φτερά. Η κυρία Ψαράκη, για άλλη μια φορά, αδυνατεί να μας διαφωτίσει, δηλώνοντας αναρμόδια καθώς δεν γνωρίζει ακόμα αν η οικία έχει περιέλθει στην αρμοδιότητα του ΟΠΑΝΔΑ και μας παραπέμπει στον γενικό γραμματέα του Δήμου. Το γραφείο του μας παραπέμπει με τη σειρά του στη Διεύθυνση Περιουσίας του Δήμου, αλλά μέχρι στιγμής… αναμένουμε στο ακουστικό μας.

Ελπίζουμε σήμερα που συνεδριάζει το Δημοτικό Συμβούλιο να τεθεί, επιτέλους, το θέμα επί τάπητος. Να μάθουν οι σύμβουλοι τι συμβαίνει, να μάθουν και οι πολίτες.