Ηθική υποστήριξη

«Ανήκω σε µία χώρα µικρή»

Γράφει η

Ελένη Καρασαββίδου

Πριν Μιλήσεις, Άκου.

Πριν Γράψεις, Σκέψου.

Πριν Πληγώσεις, Νιώσε.

Πριν Μισήσεις, Αγάπησε.

Πριν  τα Παρατήσεις, Προσπάθησε.

Μα Πριν Πεθάνεις, ΖΗΣΕ. 

Εδώ και μήνες η Ελλάδα είναι στο πραιτόριο. Χλευάζεται και κατασυκοφαντείται. Αναίσχυντοι αργυραμοιβοί την παίζουν στα ζάρια.

Προσβάλλουν τους ανθρώπους της, αμφισβητούν την ιστορία της και τον πολιτισμό της. Όποια  εφημερίδα και να ανοίξεις, μας έχουν κατατάξει στα  «σκουπίδια». Μας θεωρούν ένα περιττό βάρος, από το οποίο όλοι θέλουν να απαλλαγούν, αλλά δεν ξέρουν ακόμα πώς.

Ε, λοιπόν, η Ελλάδα δεν είναι για τα σκουπίδια!

Δεν είμαστε  οι Έλληνες διεφθαρμένοι και τεμπέληδες. Χαβαλέδες ήμασταν για πολύ καιρό. Βάλαμε τον αυτόματο πιλότο. 

Ένας φτωχός λαός, που γνώρισε την αφθονία και παρασύρθηκε γιατί νόμισε πως θα κρατήσει για πάντα. Πίστεψε και στα «ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα» κάποιων αδίστακτων πολιτικάντηδων. Για την ακρίβεια ίσως στην Ελλάδα υπάρχουν λιγότεροι διεφθαρμένοι και τεμπέληδες απ’ ότι σε πολλές άλλες χώρες.

Και τώρα ήρθε η ώρα του λογαριασμού. Είναι μια δύσκολη ώρα, αλλά δεν ήρθε το τέλος.

Όμως, ευτυχώς ακόμα στην Ελλάδα το 15% του πληθυσμού της δεν ζει με κουπόνια.

Ευτυχώς ακόμα στην Ελλάδα, κάθε ελληνόπουλο έχει δωρεάν πρόσβαση στο Πανεπιστήμιο.

Ευτυχώς ακόμα στην Ελλάδα έχουμε ένα, έστω ημιτελές, αλλά έχουμε σύστημα υγείας.

Ευτυχώς ακόμα στην Ελλάδα έχουμε ένα κράτος που έχει μια μεγάλη περιουσία. Άλλα κράτη δεν έχουν τίποτα. Αυτήν βλέπουν και ξερογλείφονται.

Ευτυχώς ακόμα στην Ελλάδα οι γονείς βοηθάνε τα παιδιά τους και εκείνα τους γονείς τους.

Ευτυχώς, η μικρή και φτωχή Ελλάδα δεν ήταν απούσα από καμιά μεγάλη μάχη για την ελευθερία. Και έδινε το είναι της, όταν οι άλλοι είχαν ήδη παραδώσει και την ψυχή και το πνεύμα.

Ευτυχώς ακόμα, η Ελλάδα έχει μέλλον.

Έβλεπα εκείνα τα κορίτσια της Εθνικής Ομάδος Πόλο, να ανεβαίνουν στον Όλυμπο,  μες τη «φωλιά του Δράκου», και είπα, πως  δεν χάθηκε η ελπίδα. Υπάρχει ακόμα το μέταλλο του νικητή.

Η Ελλάδα έχει μέλλον, γιατί στη μακραίωνα ιστορία της κάθε μεγάλη ήττα και καταστροφή, αντί να την  αφανίσει, την ανάσταινε!

Γιατί τα γράφω αυτά; Μου τηλεφώνησαν κάποιοι «φίλοι» απ’ το εξωτερικό και  μας… νεκρολογούσαν! Είναι απ’ τα κοράκια που έχουν στοιχηματίσει στην πτώχευσή μας και ανησυχούν μήπως και χάσουν τα λεφτά τους!  Και βιάζονται! Τόσο πολύ θύμωσα που έκλεισα το τηλέφωνο. Ύστερα τους έστειλα το κείμενο που ακολουθεί…. 

«Ανήκω σε µία χώρα µικρή.

Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού, τη θάλασσα, και το φως του ήλιου.

Είναι µικρός ο τόπος µας, αλλά η παράδοσή του είναι τεράστια και το πράγµα που τη χαρακτηρίζει είναι ότι µας παραδόθηκε χωρίς διακοπή.

Η ελληνική γλώσσα δεν έπαψε ποτέ της να µιλιέται. Δέχτηκε τις αλλοιώσεις που δέχεται καθετί ζωντανό, αλλά δεν παρουσιάζει κανένα χάσµα.

Άλλο χαρακτηριστικό αυτής της παράδοσης είναι η αγάπη της για την ανθρωπιά, κανόνας της είναι η δικαιοσύνη.

Στην αρχαία τραγωδία, την οργανωµένη µε τόση ακρίβεια, ο άνθρωπος που ξεπερνά το µέτρο, πρέπει να τιµωρηθεί από τις Ερινύες.

Όσο για µένα συγκινούµαι παρατηρώντας πως η συνείδηση της δικαιοσύνης είχε τόσο πολύ διαποτίσει την ελληνική ψυχή, ώστε να γίνει κανόνας τού φυσικού κόσµου.

Και ένας από τους διδασκάλους µου, των αρχών του περασµένου αιώνα, γράφει: «… θα χαθούµε γιατί αδικήσαµε …».

Αυτός ο άνθρωπος ήταν αγράµµατος. Είχε µάθει να γράφει στα τριάντα πέντε χρόνια της ηλικίας του. Αλλά στην Ελλάδα των ηµερών µας, η προφορική παράδοση πηγαίνει µακριά στα περασµένα όσο και η γραπτή. Το ίδιο και η ποίηση.

Είναι για µένα σηµαντικό το γεγονός ότι η Σουηδία θέλησε να τιµήσει και τούτη την ποίηση και όλη την ποίηση γενικά, ακόµη και όταν αναβρύζει ανάµεσα σ’ένα λαό περιορισµένο.

Γιατί πιστεύω πως τούτος ο σύγχρονος κόσµος όπου ζούµε, ο τυρρανισµένος από το φόβο και την ανησυχία, τη χρειάζεται την ποίηση. Η ποίηση έχει τις ρίζες της στην ανθρώπινη ανάσα – και τί θα γινόµασταν αν η πνοή µας λιγόστευε;

Είναι µία πράξη εµπιστοσύνης – κι ένας Θεός το ξέρει αν τα δεινά µας δεν τα χρωστάµε στη στέρηση εµπιστοσύνης.

Παρατήρησαν, τον περασµένο χρόνο γύρω από τούτο το τραπέζι, την πολύ µεγάλη διαφορά ανάµεσα στις ανακαλύψεις της σύγχρονης επιστήµης και στη λογοτεχνία. παρατήρησαν πως ανάµεσα σ’ ένα αρχαίο ελληνικό δράµα και ένα σηµερινό, η διαφορά είναι λίγη. Ναί, η συµπεριφορά του ανθρώπου δε µοιάζει να έχει αλλάξει βασικά. Και πρέπει να προσθέσω πως νιώθει πάντα την ανάγκη ν’ ακούσει τούτη την ανθρώπινη φωνή που ονοµάζουµε ποίηση. Αυτή η φωνή που κινδυνεύει να σβήσει κάθε στιγµή από στέρηση αγάπης και ολοένα ξαναγεννιέται. Κυνηγηµένη, ξέρει πού να ’βρει καταφύγιο, απαρνηµένη, έχει το ένστικτο να πάει να ριζώσει στους πιο απροσδόκητους τόπους. Γι’ αυτή δεν υπάρχουν µεγάλα και µικρά µέρη του κόσµου. Το βασίλειό της είναι στις καρδιές όλων των ανθρώπων της γης. Έχει τη χάρη ν’ αποφεύγει πάντα τη συνήθεια, αυτή τη βιοµηχανία.

Χρωστώ την ευγνωµοσύνη µου στη Σουηδική Ακαδηµία που ένιωσε αυτά τα πράγµατα, που ένιωσε πως οι γλώσσες, οι λεγόµενες περιορισµένης χρήσης, δεν πρέπει να καταντούν φράχτες όπου πνίγεται ο παλµός της ανθρώπινης καρδιάς, που έγινε ένας Άρειος Πάγος ικανός να κρίνει µε αλήθεια επίσηµη την άδικη µοίρα της ζωής, για να θυµηθώ τον Σέλλεϋ, τον εµπνευστή, καθώς µας λένε, του Αλφρέδου Νοµπέλ, αυτού του ανθρώπου που µπόρεσε να εξαγοράσει την αναπόφευκτη βία µε τη µεγαλοσύνη της καρδιάς του.

Σ’ αυτό τον κόσµο, που ολοένα στενεύει, ο καθένας µας χρειάζεται όλους τούς άλλους. Πρέπει ν’ αναζητήσουµε τον άνθρωπο, όπου και να βρίσκεται.

Όταν στο δρόµο της Θήβας, ο Οιδίπους συνάντησε τη Σφίγγα, κι αυτή του έθεσε το αίνιγµά της, η απόκρισή του ήταν: ο άνθρωπος. Τούτη η απλή λέξη χάλασε το τέρας. Εχουµε πολλά τέρατα να καταστρέψουµε. Ας συλλογιστούµε την απόκριση του Οιδίποδα».

(Ομιλία του Γιώργου Σεφέρη κατά την τελετή παραλαβής του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας, 11 Δεκεμβρίου 1963)

Πηγή: http://www.elzoni.gr/html/ent/891/ent.24891.asp