Βήματα στη μεταπετρελαϊκή εποχή
Βρέθηκε, μάλιστα, στο χείλος της χρεοκοπίας. Ενώ, όμως, είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα κοινωνίας που εξαρτάται ενεργειακά από τα ορυκτά καύσιμα, ταυτόχρονα αποτελεί πεδίο πειραματισμών για τη μεταπετρελαϊκή εποχή.
Από το αβέβαιο όνειρο των νέων εταιρειών της Σίλικον Βάλεϊ, τις οποίες γοητεύει ο πράσινος χρυσός, μέχρι τις αμέτρητες εμπειρίες σε τοπικό επίπεδο, η αναζήτηση οικολογικών πηγών ενέργειας και του ανάλογου τρόπου ζωής σκιαγραφεί μια νέα κοινωνική φιλοσοφία.
Είκοσι χιλιόμετρα νότια του Σαν Φρανσίσκο, στις πύλες της Σίλικον Βάλεϊ, η πρωτοεμφανιζόμενη εταιρεία (start up) Solazyme Inc. κυνηγάει έναν νέο στόχο. Μετά την επανάσταση των ημιαγωγών, τώρα εκατοντάδες εργαστήρια δραστηριοποιούνται στην αναζήτηση του Ιερού Δισκοπότηρου του 21ου αιώνα: ένα συνθετικό καύσιμο με βάση το φυτοπλαγκτόν, εξίσου ισχυρό με τα ορυκτά καύσιμα.
Νέα γενιά καυσίμων
Για τον συνιδρυτή και πρόεδρο της εταιρείας Χάρισον Ντίλον, η Solazyme είναι «η μοναδική επιχείρηση μικροβιακής βιοτεχνολογίας που έχει κατασκευάσει καύσιμο με ιδιότητες ισοδύναμες των ιδιοτήτων του πετρελαίου».
Η διαδικασία παραγωγής του παραμένει μυστική και οι εξηγήσεις του Ντίλον προσεκτικά ασαφείς: πρόκειται για μια τεχνική μετάλλαξης μέσω γενετικά αναδημιουργημένων μικροβίων.
Εισερχόμαστε, λοιπόν, στο βασίλειο των αυτοδημιουργούμενων αγροκαυσίμων τρίτης γενιάς (1).
Στα τέλη του 2008, η Solazyme ανακοίνωσε ότι παρασκεύασε κηροζίνη με βάση το φυτοπλαγκτόν, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τα αεροπλάνα και πληροί όλα τα κριτήρια σταθερότητας για πτήσεις σε μεγάλα ύψη. Στόχος της Solazyme, η οποία έχει δεχθεί ενισχύσεις 75 εκατ. δολαρίων από επενδυτές υψηλού ρίσκου, είναι να μετατραπεί σε επιχείρηση παραγωγής «ανανεώσιμων καυσίμων». Κι αυτό χάρη σε μια τεχνολογία που επιτρέπει την ολοκλήρωση, σε διάστημα μιας εβδομάδας, μιας διαδικασίας αποσύνθεσης του φυτοπλαγκτού, η οποία, σε φυσικές συνθήκες, πραγματοποιείται σε εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια.
Με το συγκεκριμένο εγχείρημα, που θυμίζει τη μεταστοιχείωση των αλχημιστών, θα είναι πλέον δυνατή, σύμφωνα με τον Ντίλον, η επιτάχυνση της ζύμωσης του φυτοπλαγκτού -μέσω της ανάμειξής του με υπολείμματα ξύλου και άλλων πρώτων υλών που περιέχουν κυτταρίνη και χρησιμεύουν στον εμπλουτισμό του -σε βιομηχανικά δοχεία αναερόβιας χώνεψης (2). Σε αυτό το απομονωμένο περιβάλλον η φωτοσύνθεση θα προκαλείται τεχνητά, με γενετικούς χειρισμούς. Το φυτοπλαγκτόν θα μετατρέπεται σε έλαια, τα οποία θα χρησιμεύουν τόσο για καύσιμα όσο και για διατροφική ή βιομηχανική χημική χρήση.
Ο ανεξάντλητος πράσινος χρυσός παραμένει ακόμη μακρινός στόχος. Το σημαντικό είναι ότι πρόκειται για μια τεχνολογία, αλλά και για μια συλλογική μυθολογία στην οποία έχουν ανάγκη να πιστέψουν όλοι ή σχεδόν όλοι. Οι «νέες πράσινες εταιρείες» («green start up») πρέπει να σπεύσουν. Οι επενδυτές που έχουν στοιχηματίσει στην επιτυχία τους περιμένουν αποτελέσματα. Το τέλος του φθηνού πετρελαίου δεν αμφισβητείται πια, από τότε που η έκθεση Χιρς, η οποία συντάχθηκε το 2005 από τη Science Applications International Corporation για λογαριασμό του αμερικανικού υπουργείου Ενέργειας, εισηγείται την προετοιμασία για τη μετάβαση σε άλλες πηγές ενέργειας, προβλέποντας την επερχόμενη έλλειψη τροφοδοσίας (3).
Ο 21ος αιώνας δεν θα γνωρίσει τον ενεργειακό παροξυσμό του 20ού. Μπροστά στην αμείλικτη πραγματικότητα οι ελπίδες στρέφονται σε ένα τεχνολογικό θαύμα. Η Σίλικον Βάλεϊ εμφανίζεται ως η νέα Σαουδική Αραβία, ικανή να μετατρέψει την κυτταρίνη σε αιθανόλη και τα φύκια σε πετρέλαιο.
Τα φύκια έχουν κι άλλες, σχεδόν θαυματουργές, ιδιότητες: Καταβροχθίζουν το διοξείδιο του άνθρακα. Με τη χρήση τους μπορεί να επιτευχθεί ο μετασχηματισμός των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα της βαριάς βιομηχανίας σε συνθετικό καύσιμο που θα διυλίζεται σε ειδικούς «βιοαντιδραστήρες», κοντά στα θερμοηλεκτρικά εργοστάσια -οι Ηνωμένες Πολιτείες αριθμούν εξακόσιες δεκαεννέα τέτοιες μονάδες. Ετσι, η περιβόητη δέσμευση του διοξειδίου του άνθρακα θα είχε διπλό αποτέλεσμα: Από ζημιά θα απορροφούσε τις εκπομπές των βιομηχανικών εγκαταστάσεων και συγχρόνως θα τις μετέτρεπε σε καύσιμο.
Η εταιρεία Sapphire Energy, ανταγωνίστρια της Solazyme, έχει στόχο, μέχρι το 2018, να παράγει 455 εκατ. λίτρα καυσίμων τον χρόνο με βάση το φυτοπλαγκτόν, ακολουθώντας την ίδια μέθοδο. Η Sapphire, που υποστηρίζεται από τον Μπιλ Γκέιτς και το Ιδρυμα Ροκφέλερ, καυχιέται ότι οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις μπορούν να αντικαταστήσουν πλήρως το πετρέλαιο με το δικό της καύσιμο.
Η ολοκληρωμένη μονάδα βιολογικής διύλισης που διαθέτει, στο νότιο τμήμα της πολιτείας του Νέου Μεξικού, αποτελεί την πρώτη εμπορική εγκατάσταση παραγωγής καυσίμων με βάση το φυτοπλαγκτόν. Υπάρχει όμως κι ένα πρόβλημα. Το κόστος μιας τέτοιας εγκατάστασης θα μπορούσε να φθάσει το ένα δισ. δολάρια, για να δώσει μια παραγωγή αμελητέα σε σχέση με τις τεράστιες ανάγκες των Ηνωμένων Πολιτειών.
Παράπλευρες απώλειες
Για τον Ντέιβιντ Φρίντλεϊ, ειδικό σε θέματα ενέργειας στο Lawrence Berkeley National Laboratory και πρώην στέλεχος της πετρελαϊκής βιομηχανίας, «η ενέργεια που θα παράγεται πρέπει να καλύπτει και όλα τα στάδια μέχρι την παράδοσή της, καθώς και τον απαραίτητο εξοπλισμό για την ίδια της την παραγωγή. Οσο δεν το καταφέρνουμε, οι εναλλακτικές δεν αποτελούν πραγματικές εναλλακτικές λύσεις, αλλά απλά συμπληρώματα».
Τα βιοδιυλιστήρια, όμως, ανεξάρτητα εάν βρίσκονται σε απομονωμένο περιβάλλον ή όχι, χρειάζονται μεγάλες ποσότητες ενέργειας για να λειτουργήσουν, γιατί απαιτείται η κυκλοφορία χιλιάδων κυβικών μέτρων νερού, είτε για να γεμίσουν οι εγκαταστάσεις, είτε για να κρατηθούν σε σταθερή θερμοκρασία, είτε για να αποφευχθεί η εξάτμισή τους όταν πρόκειται για μικρές λίμνες στη μέση της ερήμου. Και πρέπει να σημειωθεί ότι ο μεγαλύτερος καταναλωτής ηλεκτρικής ενέργειας στην Καλιφόρνια είναι το εργοστάσιο άντλησης που διοχετεύει νερό από το βόρειο τμήμα της πολιτείας μέχρι την κοιλάδα του Λος Αντζελες, μέσα από τα βουνά του Τεχατσάπι.
Αγναντεύοντας το περιβόλι και τα αμπέλια του, ο Φρίντλεϊ, που παράγει φρούτα και λαχανικά για ιδιοκατανάλωση στον παραδεισένιο κήπο του στη Σονόμα, ανησυχεί για το «δυναμικό χωροταξικής και περιβαλλοντικής αμνησίας» των συμπολιτών του, που δεν αντιλαμβάνονται πόσο ευάλωτο είναι ολόκληρο το σύστημα παραγωγής ενέργειας, από το οποίο, με τη σειρά της, εξαρτάται η παραγωγή τροφίμων.
Ο Αντρέ Αντζελαντόνι, συνιδρυτής της Post Peak Life, μιας συμβουλευτικής δομής για τη μεταπετρελαϊκή εποχή, που απευθύνεται σε πολιτικούς και ιδιώτες, δεν πιστεύει στην τεχνολογία που υπόσχεται να αναταράξει το κέρας της Αμάλθειας. Για τον Αντζελαντόνι, η επιστήμη και οι νέες φιλόδοξες εταιρείες της Σίλικον Βάλεϊ δεν θα καταφέρουν ποτέ να αντικαταστήσουν τα ορυκτά καύσιμα σε αρκετά σύντομο χρονικό διάστημα, σε αρκετά ανταγωνιστικές τιμές και σε αρκετές ποσότητες.
Το «κραχ» είναι αναπόφευκτο και τα προεόρτια γίνονται ήδη αντιληπτά: «Είμαστε αντιμέτωποι με μια σειρά από παγκόσμια προβλήματα (οικονομικών, ενεργειακών, κλιματικών) που έχουν λάβει ήδη τέτοιες διαστάσεις ώστε οι συνέπειές τους δεν μπορούν πλέον να αποφευχθούν. Κάθε νέο πρόβλημα προστίθεται στα προηγούμενα. Είναι περίπου σαν να έχουμε ζήσει ξοδεύοντας πάνω από τις δυνατότητές μας και να αντιλαμβανόμαστε, τώρα, ότι το ταμείο είναι άδειο» εξηγεί ο Αντζελαντόνι. Και προτείνει την εκπαίδευση στις στρατηγικές προσαρμογής και στον περιορισμό της κατανάλωσης ενέργειας για να αντιμετωπιστεί τελικά η επερχόμενη κατάρρευση.
Η Καλιφόρνια, την οποία διασχίζει το γεωλογικό ρήγμα του Αγίου Ανδρέα, υπεύθυνο για τον σεισμό που ισοπέδωσε το Σαν Φρανσίσκο το 1906, έχει πληγεί επανειλημμένα από εκτεταμένες πυρκαγιές και ξηρασίες τα τελευταία τρία χρόνια και αποτελεί έδαφος στο οποίο συνυπάρχουν η ψυχολογία των μαζικών καταστροφών και ταυτόχρονα η τεχνολογική αισιοδοξία.
Με έδρα την επαρχία της Σονόμα, στη Σεβαστούπολη, «μια μεταβατική πόλη» (transition town(4)) που έχει υιοθετήσει πολιτικές μείωσης στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, το Post Carbon Institute έχει διαμορφώσει ένα δίκτυο οικονομολόγων, βιολόγων και μελετητών της μεταπετρελαϊκής εποχής (5). Η ευάλωτη θέση των κοινωνιών που στηρίζουν την ανάπτυξή τους στα ορυκτά καύσιμα βρίσκεται το τελευταίο διάστημα στο επίκεντρο του προβληματισμού του think tank, του οποίου ο Ρίτσαρντ Χάινμπεργκ είναι από τους επιφανέστερους εκπρόσωπους.
Η άλλη πλευρά
Δημοσιογράφος, συγγραφέας πολλών βιβλίων, υποστηρίζει, στο βιβλίο του «Powerdown» (6), ότι είναι προτιμότερο να περιορίσουμε οικειοθελώς την κατανάλωση ενέργειας παρά να υποστούμε τις συνέπειες της έλλειψης σε φθηνά καύσιμα.
Σε μια ενεργειακά ευάλωτη κοινωνία, όπως η Καλιφόρνια, η οποία μοιάζει με τις βιομηχανικές κοινωνίες που εξαρτώνται από τα ταχύτατα εξαντλούμενα ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένου και του ουρανίου, προτεραιότητα αποτελεί η συνεπής προσαρμογή της κοινωνίας και η εφαρμογή στρατηγικών μετάβασης, όπως οι «transition towns» που προτείνει ο Ρομπ Χόπκινς (7), ο βρετανός συνιδρυτής του Transition Network.
Διακόσια χιλιόμετρα βόρεια του Σαν Φρανσίσκο, στο Ουίλιτς, μια κωμόπολη δεκατριών χιλιάδων πεντακοσίων κατοίκων, χτισμένη σε ένα εκπληκτικό ανάγλυφο, σε μια κοιλάδα γεμάτη χιλιετείς σεγκόβιες, ο Τζέισον Μπράντφορντ, μηχανικός πληροφορικής με σπουδές βιολογίας, έρχεται καθημερινά να αγοράσει βιολογικό λίπασμα στο Mendonesian Cafe, ένα αυτοδιαχειριζόμενο εστιατόριο που βρίσκεται στον μοναδικό εμπορικό δρόμο αυτού του οικολογικού Φαρ Ουέστ. Στους τοίχους ανώνυμα συνθήματα («Η ελευθερία χάνεται μόλις την ορίσεις») και έργα ντόπιων καλλιτεχνών. Ο Μπράντφορντ θα μπορούσε να σταδιοδρομήσει στη Σίλικον Βάλεϊ, αποφάσισε, όμως, να αφιερώσει τον χρόνο του στην εφαρμογή των ιδεών του.
Οι δραστηριότητές του περιορίζονται στο σπίτι του, στα περιβόλια και τα αμπέλια του, όπου καλλιεργεί ο ίδιος τους σπόρους και φυτεύει τα απαραίτητα για την οικογενειακή διατροφή. Το μοναδικό αυτοκίνητο της οικογένειας βρίσκεται σταθμευμένο μπροστά στο σπίτι, ενώ ο ίδιος διασχίζει την πόλη με το ποδήλατο, ρυμουλκώντας τα εργαλεία στον λαχανόκηπό του.
Υγιής σχέση
Διατηρώντας μια ιστοσελίδα ενημέρωσης για την ενέργεια και τη μεταπετρελαϊκή εποχή, που ονομάζεται The Oil Drum (8), αποτελεί την ψυχή της οργάνωσης Willits Economic LocaLization (WELL), η οποία υποστηρίζει την ανάδυση τοπικών δεσμών αλληλεγγύης αποτινάσσοντας την εξάρτηση από τις παγκόσμιες εμπορικές ροές. Η εμβληματική κινηματογραφική ταινία που ψηλαφεί τα όρια της οριζόντιας αστικής επέκτασης, «The End of Suburbia» (9), χρησιμεύει ως ερέθισμα για να ανοίξει ο διάλογος.
Παρατηρώντας το κόμποστ του να παίρνει δύναμη από τα σκουλήκια, ο Μπράντφορντ θεωρεί ότι πρέπει να αλλάξει η ρητορική, αλλά και ο τρόπος ζωής μας, να αντικαταστήσουμε την αρρωστημένη εξάρτηση με μια υγιή σχέση, όπως αυτή αναδεικνύεται στην καλλιέργεια ενός χωραφιού και στη φροντίδα για την καλή ποιότητα του εδάφους, του φτωχού συγγενή της συλλογικής συνείδησης. «Η Καλιφόρνια πάσχει από γνωστική παραφωνία. Εχουμε οικοδομήσει τις κοινωνίες μας πάνω σε ένα γιγάντιο οικολογικό χρέος, με τίμημα το διαρκές άγχος. Η αποκατάσταση αυτού που έχουμε λεηλατήσει έπρεπε να είναι η κύρια ασχολία μας». Δηλαδή, μια συλλογική θεραπεία, στην οποία προτρέπει και το «The Story of Stuff», μια πρωτότυπη ταινία κινούμενων σχεδίων με περισσότερες από έξι εκατομμύρια επισκέψεις στο Διαδίκτυο, η οποία καταγγέλλει την άλλη όψη της καταναλωτικής κοινωνίας (10).
Στην είσοδο του αμπελιού εμφανίζεται η Μέριλιν, συντονίστρια των Grateful Gleaners, της ομάδας που έχει αναλάβει τη συγκομιδή των καρπών. Ηρθε να ξεχορταριάσει ένα κομμάτι του κοινού περιβολιού και να μαζέψει φρούτα και λαχανικά για να τα μοιράσει στα σχολεία και τις φιλανθρωπικές οργανώσεις του χωριού και δηλώνει πεπεισμένη για την ανάγκη ενίσχυσης της συνοχής της κοινότητας απέναντι σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης (11).
«Πράσινο» τεστ
Πειράματα σε μικροκλίματα για μια «εκλεπτυσμένη» μεσαία τάξη; Στο Ρίτσμοντ, σε ένα εργατικό προάστιο με 103.000 κατοίκους, το οποίο φημίζεται για τα υψηλά ποσοστά εγκληματικότητάς του, πολλές οργανώσεις δραστηριοποιούνται για τη δημιουργία «πράσινων» θέσεων εργασίας σε κήπους ενσωμάτωσης και στην παραγωγή φωτοβολταϊκών πάνελ, με στόχο την απορρόφηση της μαζικής ανεργίας.
Εδώ, οι οργανώσεις Green for All και Solar Richmond θέτουν σε πρακτική εφαρμογή τη φιλοσοφία που ο Βαν Τζόουνς, νέος σύμβουλος του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα για τις «πράσινες» θέσεις εργασίας, επιθυμεί να καθιερώσει.
Στην πόλη αυτή, στην ανατολική πλευρά του κόλπου του Σαν Φρανσίσκο, τα ναυπηγεία παραπαίουν και δεν διατηρούν πια τις θέσεις εργασίας. Δίπλα στο λιμάνι, το διυλιστήριο της Chevron, δεύτερο σε μέγεθος στην Καλιφόρνια, με δυναμικό αποθήκευσης 15.000.000 βαρελιών, ρυπαίνει με τοξικά απόβλητα (διαρροή χλωρίου και άνυδρου θειούχου οξέος). Οι κάτοικοι των γειτονικών οικισμών υποφέρουν από άσθμα και εκατοντάδες πολίτες έχουν κινητοποιηθεί ενάντια στα σχέδια επέκτασης του διυλιστηρίου, απορρίπτοντας αυτό το οικολογικό απαρτχάιντ.
Η Γκέιλ Μακλάφλιν, δήμαρχος του Ρίτσμοντ, είναι αποφασισμένη να ξαναδώσει στην πόλη την περηφάνια της. Υπολογίζει, σε κάποιον βαθμό, στο πρόγραμμα ανάκαμψης του προέδρου Ομπάμα, το Stimulus Package, που εγκρίθηκε τον Φεβρουάριο. Στο πλαίσιο αυτού, το Ρίτσμοντ έχει ήδη λάβει επιδότηση ύψους ενός εκατομμυρίου δολαρίων για τη χρηματοδότηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τον περιορισμό της ενεργειακής κατανάλωσης και την επένδυση των οροφών των κοινοτικών κτιρίων με φωτοβολταϊκά πάνελ.
Φόρος ρύπανσης
Ο δήμος, όμως, έχει βάλει στο στόχαστρο κυρίως τη Chevron, απογοητεύοντας, όμως, μερίδα εκλεγμένων δημοτικών συμβούλων που διατηρούν άριστες σχέσεις με τον πετρελαϊκό όμιλο.
Τον Νοέμβριο του 2008, μετά από μια ομηρική πολιτική μάχη, το λεγόμενο «μέτρο Τ» εγκρίθηκε με δημοψήφισμα από το 51% των κατοίκων της πόλης. Το μέτρο τροποποιεί τη φορολόγηση των επαγγελματικών εισοδημάτων με τρόπο που υποχρεώνει τις βιομηχανίες που διαθέτουν βαριές και ρυπογόνους εγκαταστάσεις, όπως η Chevron, η οποία εμφάνισε κέρδη 26 δισ. δολαρίων το 2008, να καταβάλουν μεγαλύτερο φόρο από το μπακάλικο της γειτονιάς.
Στα προάστια του Ρίτσμοντ, στους συνήθως έρημους δρόμους, ομάδες εφήβων περιφέρονται σήμερα άπραγες. Ισως να είναι οι μελλοντικοί αγρότες της πόλης, στο πλαίσιο της προώθησης των τοπικών αγροτικών δικτύων. «Οι κοινοτικοί μας λαχανόκηποι βρίσκονται σχεδόν παντού στην πόλη. Μάλιστα, διαθέτουμε και μια οργάνωση που δραστηριοποιείται υπέρ του "τοπικού 5%", της κατανάλωσης τοπικών διατροφικών προϊόντων σε ποσοστό τουλάχιστον 5%, ώστε να περιοριστεί ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος της διακίνησης εμπορευμάτων» σχολιάζει η δήμαρχος Μακλάφλιν.
Μια νέα φιλοσοφία μοιάζει να διαμορφώνεται εδώ, με πειραματικό τρόπο, ακόμη κι αν η μεγαλόπνοη μεταμόρφωση του East Bay σε «πράσινο» διάδρομο βρίσκεται ακόμη σε νηπιακή ηλικία.
(1) Τα λεγόμενα αγροκαύσιμα (ή βιοκαύσιμα) «πρώτης γενιάς» προέρχονται από αγροτικές καλλιέργειες (σιτηρά, ζαχαρότευτλα, δημητριακά). Τα αγροκαύσιμα «δεύτερης γενιάς» προέρχονται από ολόκληρα επίγεια φυτά, από αγροτικά και δασικά υπολείμματα, και στόχος είναι να αντικαταστήσουν τα αγροκαύσιμα πρώτης γενιάς με καλλιέργειες αποκλειστικά για ενεργειακή χρήση.
(2) ΣτΕ: Αναερόβια χώνεψη: Διαδικασία επεξεργασίας της λάσπης των λυμάτων, όπου παράγεται βιοαέριο με υψηλή περιεκτικότητα σε μεθάνιο, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ενεργειακά. Πραγματοποιείται σε «φούρνους» που βράζουν ή διαλύουν ορισμένες ουσίες σε υψηλή θερμοκρασία.
(3) www.netl.doe.gov/publications/others/pdf/Oil_Peaking_NETL.pdf
(4) www.transitionus.org
(5) www.postcarbon.org
(6) Richard Heinberg, «Powerdown: Options and Actions for a Post-Carbon World», New Society Publishers,
(7) Rob Hopkins, «The Transition Handbook: From Oil Dependency to Local Resilience», Green Books, Totnes (Ηνωμένο Βασίλειο), 2008.
(8) www.theoildrum.com
(9)Gregory Greene, «The End of Suburbia: Oil Depletion and the collapse of the American Dream», με παραγωγό τον Barry Silverthorn, 2004, www.endofsuburbia.com
(10) www.storyofstuff.com
(11) Οπως στην περίπτωση των δικτύων «Locavores» (κατανάλωση μόνο τοπικών προϊόντων), σαν το Eat The View -www.eattheview.org- και το Food Not Lawns -www.foodnotlawns.net- που υποστηρίζουν τη δημιουργία τοπικών ομάδων ανταλλαγής σπόρων.
*Δημοσιογράφος.
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου