20100422 Οικονομικό Αίνιγμα

Αγαπητοί συνομιλητές
Από το ιστολόγιο Leap 2020.eu αντιγράφω το εξής πρόβλημα:
«Σας έχουν περισσέψει 100 ευρώ από τις μηνιαίες σας υποχρεώσεις. Έχετε δύο καλούς και αγαπημένους φίλους. Ο ένας είναι φτωχός. Χρειάζεται 30 ευρώ δανεικά και έχει για εγγύηση ένα ρολόι αξίας 20 ευρώ. Ο άλλος είναι πλούσιος αλλά χρειάζεται 200 ευρώ δανεικά. Σας δίνει για εγγύηση ένα χρυσό ρολόι αξίας 1,000 ευρώ. Σε ποιον θα δανείσετε και πόσο»;
Αφήνω την απάντηση σε σας.
Και τώρα για τα δύσκολα. Εφέτος θα χρειαστούν τέσσερα και μισό τρισεκατομμύρια δολάρια για να χρηματοδοτηθεί το δημόσιο χρέος παγκοσμίως. Από αυτά οι ΗΠΑ θα χρειαστούν δύο και μισό τρις. Οι Ευρωπαϊκές χώρες ένα και μισό. Τα υπόλοιπα «ψιλά» ο υπόλοιπος κόσμος.
Ερώτηση: υπάρχουν αυτά τα χρήματα διαθέσιμα από τις αγορές για να χρηματοδοτηθούν τα ελλείμματα παγκοσμίως;
Εάν δεν υπάρξουν, τότε τι ακριβώς πρέπει  να γίνει;
Απάντηση; Κανείς δεν γνωρίζει.
Όλοι ελπίζουν ότι με κάποιο τρόπο τα χρήματα θα βρεθούν. Ο πιο εύκολος τρόπος, εάν οι αγορές δεν διαθέτουν τέτοια ποσά είναι το τύπωμα δολαρίων, ευρώ, στερλινών και άλλων ελεύθερα κυμαινόμενων νομισμάτων.
Ερώτηση; Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; Η απάντηση γνωστή σε όλους, πληθωρισμός.
Και όμως αυτή η λύση είναι προτιμότερη από στάσεις πληρωμών και στάση συναλλαγών διεθνώς.[1]
Η Ελλάδα δεν διαθέτει εθνικό νόμισμα. Έτσι θα περιμένει τα αποτελέσματα των αποφάσεων της ΕΚΤ. Θα κηρύξει στάση πληρωμών χωρίς να έχει την ευελιξία ενός κυμαινόμενου νομίσματος. Το πρόβλημα βέβαια είναι ότι μόνον όσοι δανείζονται σε νόμισμα το οποίο οι ίδιοι εκδίδουν έχουν το προνόμιο να έχουν αυτήν την ευελιξία. Οι άλλοι οι οποίοι δανείζονται σε νόμισμα το οποίο δεν εκδίδουν οι ίδιοι, όπως η Ελλάδα θα υποστούν τις συνέπειες της υποτίμησης ή υπερτίμησης του νομίσματός τους. Το 1989-90 φτάσαμε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας αλλά με κυμαινόμενη δραχμή και χρέη σε δολάρια γιεν και μάρκα. Την γλυτώσαμε, αν και πιστεύω ότι τότε θα ήταν ευχής έργον να είχαμε πτωχεύσει. Η συγκυρία ήταν ευνοϊκή, υπήρχαν χρήματα παγκοσμίως και η Ελληνική οικονομία θα περνούσε από τα Κλαυδιανά Δίκρανα του ΔΝΤ, τότε και όχι τώρα.
Αυτή τη στιγμή η στάση πληρωμών η οποία φαντάζει αναπόφευκτη θα γίνει με σκληρό νόμισμα. Έχουμε υποσχεθεί να πληρώσουμε τα χρέη με ευρώ, το οποίο όμως δεν εκδίδουμε εμείς. Εδώ βρίσκεται η αντίφαση ολόκληρης της Ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης. Είναι μια αντίφαση, όχι του καπιταλισμού αλλά της οικονομικής αρχιτεκτονικής της Ευρώπης η οποία οικοδομήθηκε δίχως πολιτικό σχεδιασμό. Αυτό είναι, και φοβάμαι ότι θα είναι καθοριστικό για το ευρώ και το μέλλον της Ευρώπης. Η Ευρώπη δεν μπορεί να διατηρηθεί ως νομισματική ένωση με αυτόν τον σχεδιασμό. Είναι οικονομικά αδύνατον, γιατί απαιτείται ο μετασχηματισμός και των δεκαέξι κρατών σε μικρές Γερμανίες.
Αν προσέξατε πληθαίνουν οι φωνές για έξοδο μας από την ΟΝΕ και ακόμη γίνονται προτάσεις για έξοδο της ίδιας της Γερμανίας από το ευρώ. Οι Γερμανοί μάλλον κάτι μυρίστηκαν και αρχίζουν να καταλαβαίνουν τα δύσκολα. Το πρόβλημα δεν είναι ένα αδύνατο ευρώ. Μην ξεχνάμε ότι το ευρώ είχε φτάσει και 0,85 ανά δολάριο. Το πρόβλημα είναι ότι τα ελλείμματα δεν χρηματοδοτούνται από την κεντρική τράπεζα όπως συμβαίνει με την FED. Αυτό δεν μπορεί να διατηρηθεί επί μακρόν, εκτός αν ολόκληρη η ευρωζώνη γίνει για κάποια χρόνια ζώνη ανεργίας, και σκληρής αναδιάρθρωσης όλων των οικονομιών στο πρότυπο της Γερμανίας. Αλλά και αυτό φοβάμαι ότι είναι ανέφικτο γιατί τέτοιες αλλαγές χρειάζονται πολλά χρόνια ανοχής και των λαών και της αγοράς, και τέτοιες ανοχές δεν φαίνεται να υπάρχουν.
Σήμερα υπάρχουν πληροφορίες ότι η Γερμανία δεν πήρε τα ποσά τα οποία είχε ζητήσει να δανειστεί. Ταυτόχρονα τα επιτόκια δανεισμού και άλλων Ευρωπαϊκών κρατών ανέβηκαν, και το ευρώ έπεσε κάτω από 1,34 ανά δολάριο. Μπορεί το φαινόμενο να είναι συγκυριακό. Αυτό ελπίζω.
Εάν αυτή η υπόθεση δεν ισχύει και η σημερινή κατάσταση είναι το προανάκρουσμα δυσκολίας των αγορών να δανείσουν κατ’ αρχάς με φτηνό χρήμα, τότε και ο περίφημος «μηχανισμός στήριξης» ίσως δεν θα υπάρχει μέχρι τις 19 Μαΐου την ημέρα κατά την οποίαν λήγει ομόλογο του Ελληνικού Δημοσίου αξίας έντεκα δισεκατομμυρίων ευρώ. Και τότε….πάλι όλοι γνωρίζουμε τι θα συμβεί.
Σε άλλο μήκος κύματος…
Ερώτηση προς οπαδούς του ΚΚΕ
Μετά την πτώχευση και την στάση πληρωμών, όταν η περήφανη εργατιά του Περισσού θα βρίσκεται στα οδοφράγματα, ποιά εργοστάσια  θα καταλάβουν οι εργάτες για να προχωρήσουν στην ανάπτυξη των παραγωγικών τους δυνάμεων και στο βάθεμα της ταξικής τους συνείδησης;
Η κυρία Παπαρήγα έδωσε χτες την απάντηση. Θα πάρουμε τα 600 πλοία τα οποία ναυπηγούνται από τους Έλληνες εφοπλιστές στο εξωτερικό. Έτσι οι αθάνατη εργατιά της Ελλάδος θα γίνει με την επαναστατική της αγωνιστικότητα εφοπλιστική.
Εν  τω μεταξύ στο Πέραμα δεν μπαίνει ούτε καΐκι για επισκευή. Τα σωματεία ζήτησαν 10% αύξηση την οποίαν τους δίνουν με την προϋπόθεση να υπογράψουν για ένα χρόνο εργασιακή ειρήνη, συμφωνία την οποίαν αρνούνται να υπογράψουν τα αγωνιστικά συνδικάτα.
Σύντροφοι μην υποχωρείτε με τίποτα. Οι Τούρκοι Σύριοι, Ουκρανοί, Πακιστανοί κλπ Ασιάτες συναγωνιστές σας στέλνουν τους αγωνιστικούς τους χαιρετισμούς και μερικά καλάθια τροφές για να αντέξετε την πείνα όσο αυτοί θα δουλεύουν σε Ελληνικά πλοία. Τα μεταφορικά να τα πληρώσετε εσείς.
Όσο για τους συντρόφους οι οποίοι έκλεισαν τα ξενοδοχεία του Συντάγματος και εξευτέλισαν το ντόπιο και ξένο κεφάλαιο, τους ίδιους συντροφικούς χαιρετισμούς σας στέλνουν οι συνάδελφοι των ξενοδοχείων της Τουρκίας και της Αιγύπτου. «Παραμείνετε άγρυπνοι φρουροί στις πύλες του Άδη του κεφαλαίου σύντροφοι. Σε μερικές δεκαετίες, όταν η ταξική μας συνείδηση θα έχει φτάσει στο επίπεδο της δικιά σας θα παλέψουμε μαζί σας, αλλά που θα μείνουμε στην Αθήνα όταν έρθουμε να σας στηρίξουμε; Ο Θεός είναι μεγάλος».[2]
 

Νικόλαος Μπινιάρης                                     22/4/2010

 

---

[1] Στην παρούσα συγκυρία έχει αρχίσει μια σοβαρή συζήτηση παγκοσμίων μεταξύ οικονομολόγων για την χρηματοδότηση ή όχι της οικονομίας με ελλείμματα. Η μία σχολή θεωρεί την χρηματοδότηση με ελλείμματα ως εγκληματική και η  άλλη σχολή θεωρεί ότι η πραγματική αγορά πρέπει πάση θυσία να χρηματοδοτηθεί έστω και με υψηλά ελλείμματα. Η Ελλάδα δεν μπορεί να επιλέξει τον δεύτερο δρόμο, τον οποίον προσωπικά, στην παρούσα συγκυρία θεωρώ σωστό γιατί δεν έχει την δυνατότητα να χρηματοδοτήσει τα ελλείμματα της είτε από αποταμιεύσεις, είτε από εξωτερικό δανεισμό λόγω υψηλών επιτοκίων. Αλλά η αδυναμία της πραγματικής αγοράς να λειτουργήσει έστω και με πληθωρισμό θα φέρει μείωση των φορολογικών εσόδων και αύξηση των ελλειμμάτων. Η χώρα πρέπει πάση θυσία να βρει χρήματα για επενδύσεις και θέσεις εργασίας.

[2] Επ’ ουδενί υποτιμώ την αξία της εργασίας και των κόπο των εργαζομένων. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι μπορεί κανείς να κατανοήσει ποιός είναι ο σκοπός της τακτικής και της στρατηγικής απεργιών οι οποίες το μόνο το οποίο επιτυγχάνουν είναι το αντίθετο από ό,τι μπορεί να διεκδικήσει ο εργαζόμενός. Αν πάλι όλα αυτά είναι ασκήσεις ώστε οι εργαζόμενοι να βρίσκονται σε «αγωνιστική εγρήγορση» αυτό δεν πρέπει να οδηγεί στην καταστροφή των θέσεων εργασίας. Αυτές δεν μπορούν να ανακτηθούν με καμία «αγωνιστική εγρήγορση». Ο κόσμος είναι πολύ πιο πολύπλοκος από ό,τι νομίζουν όσοι πιστεύουν σε σιδηρούς νόμους κοινωνικής και οικονομικής εξέλιξης.