Η αποχαύνωση ως παιδαγωγική μέθοδος
Γράφει: Ο Νατσιός Δημήτρης
δάσκαλος-Κιλκίς
Ρωτάς τα παιδιά, τους μαθητές: «τι δώρο θέλεις να σου προσφέρουν οι γονείς, οι συγγενείς, τα Χριστούγεννα, το Πάσχα, στη γιορτή σου ή στα γενέθλιά σου;».
Παρένθεση: Η ονομαστική εορτή σχεδόν καταργήθηκε. Σχεδόν κανένα παιδί δεν γιορτάζει, δεν κερνάει, δεν προσκαλεί την ημέρα της χριστιανικής γιορτής. Υπάρχουν μόνο τα γενέθλια.
Η δυτικόφερτη φραγκοσυνήθεια έχει επικρατήσει πλήρως. Και αυτά ακόμη τα γενέθλια δεν εορτάζονται στο γονικό σπίτι, αλλά σε κάτι φανταχτερές, ιδιωτικές παιδοφυλακές.
Το παιδί της πόλης, ως γνωστόν, ευρίσκεται υπό διωγμόν από την ευλογημένη πατρική εστία. Φωνάζουν, λερώνουν, γελούν, κλαίνε, μαλώνουν, πεινούν, πράγματα απαράδεκτα για ένα ψευτοπολιτισμό, που θέλει τα πάντα αποστειρωμένα και αποστεωμένα. Ακόμη και μηνύσεις υποβάλλουν ενοχλημένοι γείτονες και περίοικοι κατά παιδικών φωνών.
Ας κάνουν όλοι υπομονή. Οσονούπω θα καθιερωθεί το λεγόμενο ολοήμερο σχολείο, οπότε θα επιστρέφουν εξουθενωμένα, το απόγευμα τα παιδιά στο σπίτι, για να ξαναρχίσει το φροντιστηριακό λαχάνιασμα. Οι γονείς θα περιορίζονται σε μια «καληνύχτα» και ένα «καλημέρα» και μετά θα αναρωτιούνται, εν φόβω και τρόμω, γιατί έμπλεξε αυτό το παιδί.
Σημείωση ακροτελεύτιος της παρένθεσης: στα βιβλία γλώσσας – περιοδικά ποικίλης ύλης του Δημοτικού, δεν υπάρχει ούτε η ελάχιστη νύξη για ονομαστική εορτή. Υπάρχουν μόνο γενέθλια.
Επανέρχομαι στο προλογικό ερώτημα. Τα παιδιά εν χορώ απαντούν: κινητό τηλέφωνο ή υπολογιστή. Και τα παιχνίδια ακόμη που επιθυμούν «διαπλέκονται» με υπολογιστές. Και πώς αλλιώς; Νυχθημερόν βομβαρδίζονται από ελκυστικότατες συσκευές της επικοινωνίας. Όπου και να στρέψουν το βλέμμα τους, αντικρίζουν το «αντικείμενο του πόθου». Γονείς, δάσκαλοι, φίλοι και συγγενείς όλοι μ’ ένα κινητό στο χέρι. Επικοινωνώ άρα υπάρχω.
Όπως προσφυώς ειπώθηκε για να εξασφαλίσουν την συνοχή τους οι κοινωνίες με μνήμη χρησιμοποιούν την ιστορία και οι κοινωνίες χωρίς μνήμη χρησιμοποιούν την επικοινωνία. Διάβασα πρόσφατα επιστολή μητέρας παιδιού της Α΄ Γυμνασίου. Διαμαρτυρόταν γιατί το παιδί της «εισέρχεται ανεξέλεγκτα όσες ώρες αυτή εργάζεται, σε ιστοσελίδες, χρησιμοποιώντας οποιαδήποτε ασύρματη σύνδεση υπάρχει στην πολυκατοικία». Ο φορητός υπολογιστής, υπενθυμίζω, είναι δώρο του υπουργείου, πρώην εθνικής, Παιδείας στα γυμνασιόπαιδα της πρώτης τάξης. Ως συνήθως κατόπιν εορτής οι ενστάσεις.
Τώρα που το υπουργείο προτίθεται από την πρώτη δημοτικού να καθηλώσει τα ανυπεράσπιστα παιδιά μπροστά σε υπολογιστές, θα αντιδράσει κανείς; Απορώ και εξίσταμαι! Δεν κατανοούν οι γονείς το έγκλημα που σχεδιάζεται εις βάρος των παιδιών τους.
Στο προσχέδιο του «νέου σχολείου» που οραματίζεται η διαβιουπουργός, καταγράφεται σαφέστατα ότι όλα, έμβια και άβια, αποκτούν ψηφιακή υπόσταση.
Ακόμη και ο δάσκαλος, ως φυσική παρουσία, ως πρόσωπο θα καταργηθεί. Θα περιοριστεί σε ρόλο, θα χειρίζεται πλήκτρα, τα οποία θα μεταφέρουν στον εγκέφαλο των παιδιών τις αναχωνευμένες στα εργαστήρια του πολυπολιτισμικού – αποχαυνωτικού υπουργείου παιδομαζώματος, πληροφορίες.
Οι νέες γενιές, θα είναι οι μικροί πειθαρχημένοι στρατιώτες, προετοιμασμένοι από ένα σχολείο πνιγμένο από την εμποροχυδαία πραγματικότητα.
Έχω χαρακτηρίσει τα νέα σχολικά βιβλία της γλώσσας, κακέκτυπο του διαδικτύου. Προφανώς στάλθηκαν ως ένα είδος προπαιδείας σ’ αυτό που έρχεται. Ό, τι αντικρίζει ο μαθητής στην τηλεόραση μεταφέρθηκε στο βιβλίο. Συνταγές μαγειρικής, μικρές αγγελίες, διαφημίσεις, κείμενα ανούσια, ολιγόλογα, κείμενα χρήσιμα για την υποβολή μιας αίτησης ή ενός σύντομου βιογραφικού για μια θέση υποαπασχόλησης. Σε μια γλώσσα παρδαλή, τραυματισμένη, μιξοελληνική. «Πολλές ρήσεις έχουμε δει ν’ ανατρέπονται, ποτέ όμως την αποφθεγματική εκδοχή: όπου γλώσσα πατρίς», θα πει ο Ελύτης στον «κήπο με τις αυταπάτες». Αν έβλεπε τα τωρινά βιβλία ίσως θα δυσκολευόταν να γράψει αυτό το «ποτέ».
Σχολείο ψηφιακό είναι σχολείο της ορθοπεταλιάς, για να παραφράσω τον τίτλο ενός σπουδαίου βιβλίου του Γ. Καλιόρη. («Η κοινωνία της ορθοπεταλιάς»). Ένα σχολείο που ξεθεωμένο τρέχει να προλάβει τις δήθεν εξελίξεις, να ανοίξει, όπως λέει ένα κρανιοκενές ευφυολόγημα, στη ζωή.
Όμως το σχολείο, για να παραμείνει σχόλη και σχολή, οφείλει να είναι συντηρητικό, με την απλή και πρωταρχική σημασία της λέξης. Να συντηρεί τα πολυτίμητα τζιβαϊρικά που παρέλαβε απ’ όσους πέρασαν και να τα παραδίδει στους νεότερους, εμπλουτίζοντας, βέβαια, την παράδοση με τα άξια λόγου και μίμησης (αξιόλογα και αξιομίμητα) νεότερα. «Μου φαίνεται ότι ο συντηρητισμός νοούμενος ως συντήρηση, αποτελεί την ίδια την ουσία της εκπαίδευσης, η οποία έχει πάντοτε ως έργο της να περιβάλλει και να προστατεύει κάποιο πράγμα – το παιδί έναντι του κόσμου, τον κόσμο έναντι του παιδιού, το καινούργιο έναντι του παλαιού, το παλαιό έναντι του καινούργιου», εξηγεί η Χάννα Άρεν, ήδη από το 1958, στο απροσπέλαστο δοκίμιό της «η κρίση της εκπαίδευσης».
Πώς όμως να εξηγήσεις την συντηρητική διάσταση που πρέπει να έχει το σχολείο σήμερα, σε ανθρώπους «ξιπασμένους οψίπλουτους», της μάθησης, που υποστηρίζουν ότι «το Νέο Σχολείο είναι πρώτα απ’ όλα ΕΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΩΡΙΣ…ΤΟΙΧΟΥΣ! Ένα σχολείο ανοικτό στις ιδέες και στην κοινωνία, στην γνώση και το μέλλον, που αξιοποιεί κάθε σύγχρονο εργαλείο. Ο διαδραστικός πίνακας, το ηλεκτρονικό βιβλίο, το ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό, ο προσωπικός μαθητικός υπολογιστής». (Α. Διαμαντοπούλου. Υποψιάζομαι ότι εκείνο το «τοίχους» γράφτηκε αντί του «τείχη». Από κάτι τέτοιες σαπουνόφουσκες παρασύρονται κάποιοι δάσκαλοι και τριγυρίζουν με τους μαθητές τους ολημερίς και ολονυχτίς, τάχα και εκπαιδευτικές επισκέψεις, αντί να στρωθούν να κάνουν μάθημα μες στην τάξη).
Το κακό είναι πως σ’ αυτόν τον τόπο ό,τι δεν έχει πρόσφατη ημερομηνία έχει ποινικοποιηθεί.
Πάσχουμε από άκρατο και άκριτο, ας μου συγχωρεθεί ο όρος, «νεανισμό». (Θυμήθηκα μια φράση του Χάιντεγκερ: «το δέντρο μεγαλώνει από τα κλαδιά του αλλά και από τις ρίζες του»). Βλέπουμε τις ολέθριες συνέπειες αυτού του καταστρεπτικού δόγματος: ό,τι αρέσει στους νέους. Γι’ αυτό και υπολογιστές και διαδίκτυο από το δημοτικό.
Αντί το σχολείο να είναι θεματοφύλακας των τιμαλφών αξιών του Γένους και κάστρο συντήρησης τους, μεταβάλλεται σε πολλαπλασιαστή της περιρρέουσας αμορφωσιάς. Η αναγωγή της αποχαύνωσης σε καινοτόμο παιδαγωγική μέθοδο. Αν υλοποιηθεί η εξαγγελία της διαβιουπουργού σε μερικά χρόνια δίπλα από κάθε σχολείο θα χτίζεται και ένα κέντρο απεξάρτησης των νέων από τις νέες τεχνολογίες.
Πώς να τα εξηγήσεις όμως αυτά σε ανθρώπους που θεωρούν το σχολείο χώρο πειραματισμών, επικοινωνίας, εξουδετέρωσης των κοινωνικών αδικιών και ταξικών ανισοτήτων, εντάξεως των μεταναστών και άλλων εύηχων πραγμάτων;
Θα κλείσω με κάτι που αυτές τις ημέρες μου προκάλεσε «θλίψιν απαρηγόρητον». Προμηθεύτηκα τα αναγνωστικά που είχαν οι μαθητές του δημοτικού πριν από το 1983, πριν ενσκήψει η λαίλαπα του προοδευτισμού. Έχω ενώπιόν μου της Ε΄ δημοτικού. (Στην οποία φέτος διδάσκω). Διαβάζω ονόματα λογοτεχνών που στολίζουν τις σελίδες του: Σολωμός, Παλαμάς, Δροσίνης, Πολέμης, Καρκαβίτσας, Κονδυλάκης, Νιρβάνας, Ξενόπουλος, Παπαδιαμάντης, ό,τι καλύτερο έχει να επιδείξει η πατρίδα μας.
Πιάνω τα τωρινά με τις συνταγές μαγειρικής και τις οδηγίες χρήσης καφετιέρας και απελπίζομαι. (Περίπου 20 συνταγές στις δύο τελευταίες τάξεις του Δημοτικού. Ένα ή δύο τα δημοτικά τραγούδια. Σαφές το μήνυμα: αποκοπή από τις ρίζες και εθισμός στην ευτέλεια). Σκέφτομαι ότι αν μορφώσουμε μια γενιά Ελλήνων με τα «συντηρητικά» εκείνα βιβλία, θα βγουν άνθρωποι που θα σώσουν την πατρίδα μας. Πράγμα βέβαια αδύνατον, όσο επιβιώνει η τιποτοκρατία.
Υπό τις σημερινές συνθήκες, καθώς θα ‘λέγε και ο ποιητής, «το πιο φρικτό ναυάγιο θα ήταν να σωθούμε».
Αναδημοσίευση απο http://olympia.gr
Ακόμη και μηνύσεις υποβάλλουν ενοχλημένοι γείτονες και περίοικοι κατά παιδικών φωνών.....
Τι αλλο να κάνουν οι απελπισμένοι γείτονες - δηλαδή η αφεντιά μου -
όταν τα παιδιά, ξαμολυμένα για λίγο στον δρόμο -
αναπαράγουν ουρλιάζοντας τις τηλεοπτικές διαφημίσεις -
το παριζάκι μου να είναι Υφαντής -
και στριγγλίζουνε χωρίς ανάσα, με ζωώδη υστερία -
με την συνοδεία επίσης υστερικών σκυλιών .
Οι «παιδικές φωνές» του κειμένου είναι πλέον ένας μύθος,
μία ουτοπία .
Διαβαζοντας πριν λιγα λεπτα το δημοσιευμα του κ.Δημ.Νατσιου,αστραπιαια περασαν απο το μυαλο καποιες σκεψεις....:
1]Ποια ηλικια εχει αυτος ο ανθρωπος-Δασκαλος;;;Για μενα θα ηταν ευτυχημα-μεγαλη χαρα ,να ειναι ενας νεος σε ηλικια ανθρωπος,ωστε να μπορεσει να ακτινοβολησει αυτες τις υπεροχες ιδεες του στα νεα παιδια που τοσο τις εχουν αναγκη σημερα,για παρα πολλα χρονια.
2]Απορησα για το οτι διδασκει στο Κιλκις....Το πιο πιθανο θα ηταν να τον εστελναν να διδαξει σε καποιο σχολειακι στις πλαγιες του Ολυμπου η' της Γκιωνας....Το συστημα ΔΕΝ θελει<< τετοιες>> ιδεες`συνηθως τις διαβαλει, τις εξοστρακιζει,τις ουδετεροποιει.
3]Αισθανθηκα τεραστια πικρα για μια ακομη φορα ,συνειδητοποιωντας το <<ποσο>> εχουμε προδωσει-εγκαταλειψει-διαστρεψει αυτην τη χωρα με τις πραξεις ,με τα λαθη η' την αδιαφορια μας, στα τελευταια 30 χρονια.Δεν ειχαμε αυτο το δικαιωμα,δεν το εχουμε....
4]Και τελευταιο ,θυμηθηκα μια φραση που αποδιδεται στον κ.Σημιτη,πρωην πρωθυπουργο-αν τον θυμασθε-.:<<Η χωρα πορευεται με αυτοματο πιλοτο>>....
Kι όμως υπάρχουν παιδιά ευτυχισμένα, χαρούμενα και υγιή χωρίς plasma tv, playstation και barbie.
Παιδιά δίχως την εξάρτηση της εικονικής πραγματικότητας ή οποία έχει εξελιχθεί σε αληθινή ύπνωση:
http://cubafriends.blogspot.com/2009/09/blog-post.html
Πόσο υποεκτιμήσαμε την επίδραση του χαζοκουτιού ! Από αυτό πέρασαν κατευθείαν στο υποσυνείδητο μιας ολόκληρης γενιάς τα αμερικάνικα πρότυπα «ευημερίας» και «πολιτισμού», για να καταλήξουμε σήμερα να λειτουργούμε σαν προεκτάσεις του Playboy και του status, βυθισμένοι στην ιδιωτεία και τον ηδονιστικό ατομικισμό.
Θέλω να ευχαριστήσω , οπως τόσοι αναγνώστες ευχαρίστησαν ρητώς ή
σιωπηρώς, τον Δ. Νατσιο που έγραψε το παρόν άρθρο και τον Β. Μακρή
που μας το μετέφερε. Και αναρωτιέμαι όπως ο Δ. Καραγιάννης για την
ηλικία του συγγραφέως του άρθρου τον οποίο συγχαίρω θερμά και εκ
βάθους καρδίας με θαυμασμό και με κάθε διάθεση να εφαρμόσω, ων
εκπαιδευτικός, όσα μπορω από όσα εμπνέει σε εκπαιδευτικούς..Παρομοίως
θέλω να ευχαριστήσω τον Misha Sarov για όσα μας μετέφερε για τα παιδιά
της Κούβας. Σχετικά με το αν υπάρχουν και άλλοι τέτοιοι δάσκαλοι όχι
σε κάποια Κιλκίς αλλά σε "σχολειάκια της Γκιώνας ή του Ολύμπου"
θέλω να μεταφέρω εδώ το περιεχόμενο ενός επικηδείου για τον
γυμνασιάρχη του χωριού Γλώσσα στη Σκόπελο που πέθανε λίγο πριν το
Πάσχα (ακόμα δεν έχει γίνει το μνημόσυνό του. Την άλλη Κυριακή θα
γίνει)
Για τον Μάντο
Την Πέμπτη χτύπησε η καμπάνα στην Γλώσσα για τον Διαμαντή
Παλαιολόγο, τον Γυμνασιάρχη-Λυκειάρχη, τον Μάντο όπως τον λέγαμε όλοι
στο χωριό, ακόμα και πολλοί μαθητές του Λυκείου ήδη πριν αποφοιτήσουν.
Τα παιδιά του γυμνασίου και του δημοτικού τον έλεγαν απλώς <<κύριε>> και
πολλές μαθήτριες τον έλεγαν έτσι, <<κύριε>>, ακόμα και όταν ήταν πια
παντρεμένες ή και μητέρες. Ακόμα κι εκείνες όμως <<Μάντος!-Μάντος!>>
φώναζαν μαζί με όλους τους συμμαθητές τους, όταν αγόρια και κορίτσια
ντυμένα με τις παραδοσιακές φορεσιές της Γλώσσας βγαλμένες απ'τα
σεντούκια των γιαγιάδων τους, υποκλίνονταν στα χειροκροτήματα των
γονιών και παπούδων τους για μια ακόμα χορευτική εκδήλωση που είχε
χορογραφήσει ο Μάντος.
Την Παρασκευή που γινόταν η κηδεία, και η νεκροφόρα ερχόταν από
την <<Σωτηρία>> της Αθήνας στην Σκόπελο κι από κει στην Γλώσσα, η
οικογένειά του και οι φίλοι του, δηλαδή όλο το χωριό και όσοι από
τους φίλους του πρόλαβαν να έρθουν, τον περίμεναν όχι στο σπίτι του
αλλά στο σχολείο του, αφού εκεί ήταν εκείνο το σπίτι του μέσα στο
οποίο είχε κάνει ολόκληρο το χωριό οικογένειά του. Τα τρία τελευταία
χρόνια, όταν τρέχοντας έφευγε για χημειοθεραπεία στην Αθήνα και
τρέχοντας γυρνούσε την άλλη κιόλας μέρα, όταν τον άφηνε το Δελφίνι στο
Λουτράκι το πρωί, εκείνος εκεί, στο σχολείο, πήγαινε πρώτα. Στο
σπίτι του πήγαινε το μεσημέρι, όταν πήγαιναν και οι άλλοι συνάδελφοι.
Η Χριστίνα, η γυναίκα του, εκεί στο σχολείο ερχόταν να τον δει που
γύρισε. Και , όπως το είπε μια μαθητριούλα του γυμνασίου που διάβασε
εκ μέρους της τάξης της τον τελευταίο και πιο συγκινητικό επικήδειο, <<...
κύριε, εμείς που ήμασταν στην τάξη απέναντι από το γραφείο σας, όταν
ακούγαμε τα κλειδιά σας να ανοίγουν νιώθαμε μια σιγουριά...>>.
Τέλος πάντων, επιγραμματικά ας πούμε, ότι πολλοί Γλωσσιώτες έδιναν
συλληπητήρια όχι μόνο στους δικούς του, ή στους συναδέλφους του, αλλά
κι ο ένας στον άλλο , δηλαδή σαν ο καθένας να θεωρούσε ότι ο άλλος
είχε χάσει ένα μέλος της οικογένειάς του, όπως κι ο ίδιος ένιωθε πως
είχε χάσει και δέχονταν τα συλλυπητήρια που κι ο άλλος επίσης του
έδινε. Μαθητές που τον είχαν καθηγητή τους πριν 15 χρόνια και δεν
μπόρεσαν να πάρουν άδεια για να έρθουν από την Αθήνα έστειλαν σε
συμμαθήτρια της γενιάς τους στην Γλώσσα σε η-μέιλ να διαβάσει και εκ
μέρους της τάξης τους το εξής:
<<Aγαπημένε μας κύριε, εμείς οι μαθητές σας, μέσα από αυτά τα λόγια
εκφράζουμε την θλίψη και τον πόνο μας για την μεγάλη απώλειά σας.
Κάνοντας μία αναδρομή στην παιδική μας ηλικία αυτό που ξεπροβάλει
πρώτο στη μνήμη μας είναι η δική σας εικόνα. Εσείς μας διδάξατε τα
πρώτα βήματα στο χορό. Με ποιον όμως θα χορέψουμε τώρα Ταμζαρα, και
ποιον θα καμαρώνουμε στον Ζορμπά και την Ευδοκία; Είμαστε σίγουροι ότι
σήμερα σας περιμένουν οι Άγγελοι να χορέψετε μαζί τους. Τι να
πρωτοθυμηθούμε από εσάς ως δάσκαλο στο σχολείο; Τα αστεία σας στην
τάξη;Τις προσπάθειές σας να μας μεταδώσετε τις πολύτιμες γνώσεις σας;
Την αγωνία σας για την ανάπτυξη του χωριού και του σχολείου μας; Την
εμμονή σας για να διευρύνουμε τους ορίζοντές μας; Πάνω απ'όλα όμως
αυτό που δεν θα ξεχάσουμε ποτέ, είναι ότι όσα χρόνια και αν πέρασαν
από τότε που ήμασταν στα θρανία κι όσο μακρυά κι αν βρεθήκαμε απ'τον
τόπο μας, πάντα ενδιαφερόσασταν πραγματικά για την πρόοδό μας και
ήσασταν δίπλα μας στα προσωπικά μας προβλήματα σαν δεύτερος πατέρας.
Με τις συμβουλές, τις εμπειρίες, και τις προτροπές σας υπήρξατε για
όλους εμάς δάσκαλος στην ζωή μας. ΚΑΛΟ ΤΑΞΙΔΙ ΔΑΣΚΑΛΕ!!!!!!>>.
Δεν χρειάζονται άλλα για να δείξουμε πως τον Μάντο άλλοι τον ένιωθαν
σαν δεύτερο πατέρα, άλλοι σαν μεγάλο αδελφό τους, άλλοι σαν γιο τους ,
κι όλοι μαζί σαν κάποιον συγχωριανό που είχε κάνει το σχολείο να είναι
δεύτερη οικογένεια και δεύτερο σπίτι είτε για τους ίδιους είτε για τα
παιδιά τους και για τα εγγόνια τους.
Τον επικήδειο της προέδρου συλλόγου γονέων και κηδεμόνων αδυνατώ να
τον μεταφέρω , μπορώ μόνο να πω ότι ήταν τόσο φορτισμένος
συναισθηματικά που έκλαιγε και η ίδια και όσοι την άκουγαν να τον
διαβάζει.
Ο πάτερ Αλέξιος που μίλησε πρώτος μετά την νεκρώσιμη ακολουθία
εντόπισε το πώς λειτουργούσε ο Μάντος με την πρώτη κιόλας φράση του:
<<Όταν ήρθα στην Γλώσσα βρήκα ορθάνοιχτες τις πόρτες του σχολείου, όχι
διότι ο Μάντος είχε καμιά ιδιαίτερη προσήλωση σε θρησκευτικά θέματα
αλλά διότι είχε ορθάνοιχτη καρδιά και απόλυτα ανοιχτό μυαλό και έτσι
ανοιχτοί ήθελε να είναι και οι μαθητές του σχολείου...>>.
Ακόμη και ο αποχαιρετισμός της ΕΛΜΕ Μαγνησίας, που θα μπορούσε να
είναι απλώς ένα επίσημο και τυπικό έγγραφο, κατέληγε με τόνο τελείως
προσωπικό, όπως κατέληγε και κάθε άνθρωπος που είχε γνωρίσει από κοντά
τον Μάντο και την προσφορά του.
Τον αποχαιρετισμό αυτόν τον διάβασε μια καθηγήτρια που από την Γλώσσα
είχε πάει δίπλα, στην Σκιάθο, κι έτσι πρόλαβε να έρθει. Πρόσθεσε
κάτι που απηχεί όλους εμάς τους καθηγητές που είχαμε διευθυντή τον
Μάντο, ότι μας δίδαξε τι θα μπορούσε και τι θα έπρεπε να είναι ένα
σχολείο και τι να προσπαθούμε να υλοποιούμε αν βρίσκουμε διευθυντές
με τόση ανοιχτότητα και δημιουργικότητα όση ο ίδιος. Και τέλος
πρόσθεσε το εξής, που με ακόμη πιο ακριβή τρόπο απηχεί όλο το χωριό
κι όλους όσους είχαμε ζήσει τον Μάντο. Του αφιέρωσε τον στίχο από
ένα τραγούδι που λένε οι σχολικές χορωδίες στις γιορτές της επετείου
του Πολυτεχνείου κάθε 17 Νοέμβρη. <<Ποιο τραγούδι; Όλοι θα το
μαντέψετε: Ο λεβέντης...>> Και μας θύμισε τους πρώτους στίχους: <<Σαν τον
αϊτό φτερούγαγε στην στράτα, τον καμαρώνει η γειτονιά στα παραθύρια...>>
Μερικοί καθηγητές δεν πρόλαβαν να έρθουν από άλλα μέρη είτε λόγω
δρομολογίων είτε διότι αυτός ο καιρός είναι καιρός σχολικών εκδρομών
στις οποίες ήταν συνοδοί, είτε διότι δεν μπόρεσαν να πάρουν άδεια
επειδή το προσωπικό ήταν ελαττωμένο λόγω όσων έλειπαν ως συνοδοί.
Μερικοί μου έστειλαν σελίδες να διαβάσω αν θα δινόταν η ευκαιρία. Μια
καθηγήτρια, που παλιότερα έλεγε για το σχολείο στην Γλώσσα ότι δεν
έμοιαζε με κανένα σχολείο που είχε δει και έμοιαζε μόνο με σχολεία
για τα οποία διάβαζε σε βιβλία, μου έστειλε από Σκύρο τέσσερις σελίδες
για περίπτωση που θα προλάβαινα να διαβάσω κάτι από αυτές. Σε αυτές
μου έκανε πολλή εντύπωση η επισήμανσή της <<Ο λόγος που το σχολείο της
Γλώσσας έγινε σε όσους περάσαμε από κει σταθμός και φάρος ήταν ότι
Μάντος ήξερε πώς να κάνει τους άλλους να ανακαλύπτουν και να δίνουν
τον καλύτερο εαυτό τους>>.
Προσωπικά, επειδή ήμασταν μαζί 11 χρόνια, όταν πήγα να γράψω κάτι η
μια ανάμνηση έφερνε την άλλη και δεν θα προλάβαινα το τελευταίο
λεωφορείο που θα έπαιρνα για Βόλο μαζί με έναν παλιό μαθητή μας, κι
έτσι έβαλα τις 7 σελίδες στην τσέπη με σκοπό σε κάποιο σημείο να
διαλέξω με υπογράμμιση, και σε αυτές και στις 4 σελίδες της
συναδέλφου, μόνο μερικές παραγράφους για διάβασμα. Αλλά και οι
αναμνήσεις που έρχονταν και σε μένα και στον μαθητή συνεπιβάτη μου στο
λεωφορείο πρόσθεταν υλικό αντί να αφαιρούν. Στην Γλώσσα είπα στην
Ντίνα και τον Χρήστο, τους παλιούς μου σπιτονοικοκύρηδες που με
φιλοξένησαν, <<τι να πρωτοπώ απ'όσα μουρχονται στο μυαλό και απ'όσα μου
έστειλαν;! Ο Μάντος είναι ιστορία ατέλειωτη, μπορείς να μιλάς ώρες.
Ψυχή του σχολείου και τι ψυχή! Ψυχάρα! Αν το σχολείο είναι καράβι ο
Μάντος είναι μηχανή που το σέρνει, και τι μηχανή έχει το σχολείο
αυτό!>>. <<Καράβι χωρίς μηχανή μένει στο λιμάνι>> είπε ο Χρήστος. Κι η
Ντίνα είπε <<τα χαρτιά ούτε που θα χρειαστούν. Την ώρα εκείνη απλώς θα
μιλήσεις από καρδιάς>>. Έτσι κι έγινε τελικά. Με τις ομιλίες που άκουγα
μέσα στην εκκλησία έρχονταν κι άλλα, όμως αντί να προσθέσω αφαίρεσα,
δεν άνοιξα καν τις σελίδες κι απλώς είπα τα εξής (δεν τα γράφω κι όλα
γιατί κάμποσα αναφέρθηκαν ήδη εδώ, αν ξαναειπωθεί κάτι ας μου
συγχωρεθεί η επανάληψη, κι αν παραλείψω πολλά ας μου συγχωρεθεί κι η
παράλειψη. Κάποια, λίγα, θα τα προσθέσω στο γραπτό για να μην
παραλειφθούν κι ας μου διέφυγαν όχι μόνο την στιγμή που τα έλεγα στην
εκκλησία αλλά κι όταν τα έγραφα στις σελίδες που τελικά δεν
διάβασα.)
...Για τον Μάντο από πού ν'άρχίσεις και πού να τελειώσεις; Άλλωστε για
ανθρώπους των οποίων μιλούν τα έργα, είναι περιττά τα λόγια, αφού όταν
ζουν η παρουσία τους είναι και μέσα σε όλα όσα δημιουργούν για να
προσφέρουν και όταν πεθαίνουν η απουσία τους είναι αισθητή σε όλους
σαν ορφάνεμα, ορφάνεμα τόσο των δικών τους όσο και όλων όσων επίσης
είχαν γίνει οικογένεια μαζί τους. Και τόσοι στην Γλώσσα νιώθουν από
χρόνια ότι ο Μάντος είναι κομμάτι τους όπως είναι οι άνθρωποι της
οικογένειάς τους! Οι πρόσφατοι μαθητές του σχολείου τον θεωρούν σαν
δεύτερο πατέρα τους και οι παλιότεροι , που είναι πιο κοντά του σε
ηλικία, τον θεωρούν σαν μεγάλο τους αδελφό. Και τον θεωρούν έτσι σε
όλα τα θέματα κι όχι μόνο σε όσα αφορούν το σχολείο όπου τώρα πλέον
φοιτούν τα παιδιά τους όπως φοιτούσαν κι οι ίδιοι. Όχι μόνο σε θέματα
που αφορούν εκπαιδευτικά και πανελλήνιες εξετάσεις, αλλά και σε
θέματα διοικητικά ή πολιτιστικά του χωριού και σε θέματα που αφορούν
γιορτές ή άλλες χαρές στο χωριό ή σε θέματα που αφορούν λύπες ή
συμφορές στα οποία ο Μάντος έδινε πάντα το παρόν για να βάλει και την
πείρα του, και τις γνώσεις του, και το πάθος του και τον ενθουσιασμό
του και τις ιδέες του και το μεράκι του και τις τεράστιες και
ακούραστες δυνάμεις του που του έδινε η τεράστια ενέργειά του και η
τεράστια αγάπη του για τα παιδιά και για το σχολείο και για το χωριό
ή μάλλον και για τα τρία χωριά, δεν έκανε ποτέ διακρίσεις ανάμεσα σε
Γλώσσα και Λουτράκι και Έλιος, άλλωστε όλοι ξέρουν ότι Ελιώτης ήταν.
Για να δούμε πόσο μεγάλη ήταν τόσο η ενέργεια του Μάντου όσο και η
αγάπη που την κινούσε ας σκεφτούμε μόνο ότι στα τρία χρόνια που τόσο
λιονταρίσια πολέμησε τον καρκίνο ούτε στιγμή δεν έπαψε να σκέφτεται τα
παιδιά και το σχολείο και το χωριό, και υπέγραψε παραίτηση μόνο πριν
είκοσι μέρες , όταν οι απανωτές λοιμώξεις του έδωσαν μήνυμα ότι ίσως
να μην πάρει και άλλη αναβολή και γι'αυτό πριν ξανακατέβει στην Αθήνα
έδειξε στον Χρήστο πού βρίσκονταν στον κομπιούτερ τα διάφορα αρχεία
του σχολείου, ή ότι κι αν ακόμα ζούσε δεν θα μπορούσε πλέον να λείπει
μόνο δυο μέρες κάθε δυο τρεις μήνες και δεν θαθελε να μένει το σχολείο
ακέφαλο για δεκαήμερα και εικοσαήμερα. Τρία χρόνια μαζί με την μάχη
του σκεφτόταν όσο και πριν τα πάντα, από μερεμέτια και τι ώρα θα
ανοίξει το πρωί το καλοριφέρ για τα παιδιά μέχρι αν θα βρει καθηγητές
για την ενισχυτική για τις εξετάσεις, και ποιο μουσείο ή ποια
λαογραφική έκθεση έβαλε κάτι καινούργιο για τα παιδιά για να τα
ξαναπάει αν αυτά που είχαν δει άλλαζαν. Τα παιδιά από την Αθήνα που
ταχουν όλα δίπλα τους δεν έχουν πάει ούτε στα μισά, ή ούτε στο ένα
τρίτο απ'όσα πήγαν τα παιδιά από δω , και γι'αυτό μου έχουν πει
κορίτσια ότι όταν γίνονται φοιτήτριες και δείχνουν άλμπουμ με
φωτογραφίες στις φιλενάδες τους από άλλες πόλεις απορούν κι εκείνες
πότε πρόλαβαν και πήγανε σε τόσα πράγματα. Ότιδήποτε άκουγε και
θεωρούσε ότι θα δώσει ερέθισμα στα παιδιά ή ότι θα τους δώσει χαρά
κοίταζε να πάει τα παιδιά εκεί ή να φέρει εκείνο στην Γλώσσα , όπως
έφερε και την ομάδα Παπαστεφάνου για δυο μέρες και νύχτες ραδιοφώνου.
Ακόμη και τότε που πήγαινε στην Αθήνα για χημειοθεραπεία , αν η
επόμενη ήταν μέρα μη εργάσιμη πήγαινε στην βουλή και στα μουσεία και
στις εκθέσεις και στο πλανητάριο για να δει πού να στείλει ή να φέρει
ο ίδιος τα παιδιά. Προτιμούσε να είναι κι ο ίδιος μαζί τους γιατί ή
καρδιά του δεν ήταν μόνο λεονταρίσια αλλά και παιδική και του άρεζε
και να γελάει και να γλεντάει μαζί τους, άλλωστε ποτέ δεν έμενε μόνο
στην διοργάνωση, πάντα ήταν μέσα-μέσα στην συμμετοχή, όπως λόγου
χάριν και στην τράτα τις Απόκριες, μεταμφιεσμένος. Ακόμη και το ότι
ήταν άρρωστος, στην τράτα το κατάλαβε πριν τρία χρόνια. Έκανε
αιμόπτυση στην τράτα, είπε να μην κακοβάλει και χαλάσει την Καθαρά
Δευτέρα, και την Τρίτη πήγε στον γιατρό που του είπε να φύγει αμέσως
για Αθήνα. Αλλά και στα Λοϊζεια δεν έμενε στην διοργάνωση, ο ίδιος
έβαζε τις ιδέες για χορογραφίες, κι ο ίδιος προπονούσε τους χορευτές.
Ούτε καν έμενε μόνο στα χορογραφικά . Το προπροηγούμενο καλοκαίρι
μάλιστα δεν ήταν μόνο χορογράφος αλλά και χορευτής πάνω στην σκηνή με
τους άλλους, και μάλιστα σε χορούς που τύφλα ναχει η ενέργεια του
Ζορμπά στις ταινίες. Ποιος θα φανταζόταν βλέποντάς τον να χορεύει
εκεί, ή στην Γλίστρα αργότερα το ίδιο βράδυ, ότι ήταν άρρωστος;!
Πριν γίνει διευθυντής, όταν απλώς δούλευε σαν μαθηματικός, και πάλι
ακούραστος ήταν και δίπλα στα παιδιά. Την πρώτη φορά των
πανελλαδικών εξετάσεων νέου τύπου , τη μέρα που θα γράφανε μαθηματικά
τα παιδιά, τα έδιωξε νωρίς το προηγούμενο βράδυ που κάνανε επανάληψη
και τους είπε να πάνε να κοιμηθούν νωρίς για να έρθουν φρέσκα κι όχι
κουρασμένα για την τελική επανάληψη στις 5:30 το πρωί, και μετά να
κάνουν ένα διάλειμμα να χαλαρώσουν πριν το διαγώνισμα των 8:30.
Διευθυντής έγινε πριν 10 χρόνια, αλλά από καθηγητής ακόμα έλεγε ότι
ήθελε να κάνει το σχολείο πρότυπο. Τότε δεν ξέραμε τι εννοεί. Και το
έκανε πρότυπο όχι μετά από πολυετή σειρά προσπαθειών, αλλά από την
πρώτη κιόλας βδομάδα που ανέλαβε: Ακούσαμε μια Κυριακή μεγάφωνα με
μουσική και μαθητικές κραυγές χαράς και χορού από μια αίθουσα που
άρχισε προπονήσεις και χορογραφίες ο Μάντος. Διακρίσεις σε χορευτικά
το σχολείο πήρε πολλές. Θα αναφέρω μόνο μια φορά στην Λάρισσα που με
τον χορό και το κέφι των παιδιών και την χορογραφία, την πλοκή, και
τα σκηνικά που σκέφτηκε ο Μάντος σε αυτό που ονόμασε <<ο Νικόλας ο
ψαρράς>>, και με την μουσική που έπαιξαν ο Θοδωρής κι ο Τάσος, η
Γλώσσα πήρε το δεύτερο βραβείο Θεσσαλίας και έγινε κάτι που είναι πολύ
χαρακτηριστικό για δυο λόγους: Όποιος βλέπει το βίντεο απ'την εκδήλωση
αυτή και ακούει τα συνοδευτικά παλαμάκια και σφυρίγματα από κάτω
νομίζει πως το κοινό είναι γεμάτο από μερακλωμένους Γλωσσιώτες. Λάθος:
Μόνο η Χριστίνα, η γυναίκα του Μάντου, είναι από την Γλώσσα , και εκ
των πραγμάτων δεν μπορεί να χτυπάει παλαμάκια γιατί τραβάει το βίντεο.
Ο κόσμος είναι που έχει μερακλωθεί. Το δεύτερο χαρακτηριστικό ήταν ότι
πολλοί άνθρωποι έγραψαν γράμμα στο σχολείο λέγοντας πράγματα όπως:
<<Εσείς έπρεπε να έχετε πάρει το πρώτο βραβείο>> ή <<Ευχαριστούμε που μας
κάνετε αισιόδοξους που τέτοια πράγματα υπάρχουν ακόμα>> και <<μόνο με
τέτοια σχολεία μπορούμε να διαφυλάξουμε τη λαογραφία μας και τις
παραδόσεις μας>>. Ας προσθέσουμε ότι μια φορά που ένα άρθρο της τοπικής
εφημερίδας νοσταλγούσε τον καιρό που μας επισκέπτονταν με συναυλίες ο
Νταλάρας και η Κούκα κι έλεγε ότι στέρεψε στο νησί ο πολιτισμός, ο
Μάντος την άλλη κιόλας μέρα ακύρωσε το τέτοιο συμπέρασμα λέγοντας
ένα επιχείρημα-καταπέλτη: <<ναι μεν σπουδαίοι οι καλλιτεχνες αυτοί, και
τους ευχαριστούμε για το ότι ήρθαν, αλλά πολιτισμός πρώτα σημαίνει το
να βοηθάμε να ανακαλύπτονται και να καλλιεργούνται τα ντόπια ταλέντα
κι όχι το να φέρνουμε έτοιμα πακέτα επί πληρωμή μέσω αναζήτησης
κονδυλίων και δανεικών. Να αναρωτηθούν οι γράφοντες το άρθρο με ποιον
τρόπο κατόρθωσαν να αναγκάσουν σε ξενιτεμό τον Σύρο που δίδαξε γενιές
παιδιών μας τέλειο μπουζούκι και τον Πάτση (τον Γεννάδιο) που τα
δίδασκε θέατρο. Ταλέντα σαν αυτούς δεν χάθηκαν, τα δικά μας ταλέντα
χάθηκαν όταν διώξαμε αυτούς>>.
Ο Μάντος έκανε λοιπόν το σχολείο όχι μόνο πρότυπο αλλά και πρωτότυπο
γιατί δεν έμοιαζε με κανένα πρότυπο από αυτά που υπάρχουν στα βιβλία
και στην τηλεόραση. Με τον Μάντο τον ίδιο έμοιαζε το σχολείο, άρα
δεν χρειαζότανε ο Μάντος να ψάξει κάτι να μιμηθεί. Ο τρόπος που στις
συνεδριάσεις μας έλεγε σε μια και μόνη φράση τι σχολείο εννοούσε ήταν
ο εξής: <<Εγώ το σχολείο το θέλω μελίσσι. Να βουίζει όλη μέρα. Να
τόχουν τα παιδια σαν σπίτι τους. Ναρχονται και τ'απόγευμα πότε για
ενισχυτική, πότε για πρόβες εκδηλώσεων, για ζωφραφική, για αγιογραφία,
για βυζαντινή μουσική, για μπουζούκι, για χορό, για ταε κβο ντο,
για ραντεβού, για μπάλλα, γι'αυτό τους ανάβω τους προβολείς να
παίζουν και βράδυ, κι αν μείνουν τα φώτα ανοιχτά , εντάξει θα ανέβει ο
λογαριασμός αλλά θαχουμε και το κεφάλι μας ήσυχο ότι τα ραντεβού θα
μείνουν σε κόσμια επίπεδα...>> Όλα τα σκεφτόταν δηλαδή. Κι όσον αφορά τα
ερεθίσματα σε ποιο σχολείο στην πόλη τα παιδιά έχουν τόσες επιλογές
από τέχνη και αθλήματα; Στην πόλη πρέπει ναχεις πατέρα εφοπλιστή για
ναχεις απ'όλα αυτά που το απόγευμα γίνονται στην Γλώσσα, και ναχεις
και σωφερ ή, να γινουν σωφέρ οι γονείς σου για να σε πηγαινοφέρνουν σε
αυτά τα ειδικά απογευματινά μαθήματα. Με ποιόν τρόπο ο Μάντος γινόταν
σταθμός και φάρος κάνοντάς μας όλους να ανακαλύπτουμε και να δίνουμε
τον καλύτερο εαυτό μας, όπως το επεσήμανε η συνάδελφός μας από την
Σκύρο; Με τον πιο απλό και αυτονόητο τρόπο: Με το έμπρακτο παράδειγμά
του ακούραστης εργατικότητας και συνεχούς αγάπης προς τα παιδιά. Που
αφ'ενός μας έφερνε έτσι κι εμάς στο φιλότιμο, αφ'ετέρου μας έδειχνε
πτυχές των παιδιών και δυνατότητες του σχολείου που δεν τις είχαμε
σκεφτεί. Με το παράδειγμα κι όχι με διαταγές ή καν οδηγίες, και
προσπαθώντας επίσης να αναλαμβάνει ο ίδιος όσο γινόταν τις ρουτίνες
για να είμαστε ελεύθεροι να προσφέρουμε πιο ουσιαστικά πράγματα. Ούτε
σαν διαταγές γραφειοκράτη τα έδινε αυτά ούτε σαν θεωρίες
κουλτουριάρη. Και με το να μας λέει κάθε τόσο να μαζευόμαστε σε
ταβέρνες για καλύτερη γνωριμία μεταξύ μας, για διασκέδαση,
καλαμπούρι , τραγούδι , χορό, έδενε η ομάδα μας , ρίζωνε με διαμονή
στην Γλώσσα αντί στην Σκόπελο, δενόμασταν και με τα παιδιά και τους
δικούς τους αφού ήμασταν μαζί πρωί-απόγευμα κι έτσι γινόμασταν κι
εμείς οικογένεια με τους μαθητές μας. Και το σχολείο, έτσι που το
άφηνε ο Μάντος να λειτουργεί ελεύθερα κι αγαπημένα, γινόταν τέτοιο
που παιδιά που αποφοιτούσαν αλλά δεν είχαν φύγει ακόμα απ'το χωριό
έρχονταν για μήνες κάθε πρωί στα σκαλιά πιο νωρίς κι από όταν έρχονταν
για μάθημα, και αν έμπαιναν σε αίθουσα δάκρυζαν από τις αναμνήσεις.
Όλα αυτά ο Μάντος τάλεγε με μια, σύντομη και πάλι, φράση: <<Πρώτα αυτά
που μένουν>> , και εξηγούσε <<Σε όποιον είναι αποφασισμένος να στρωθεί
να διαβάσει θα του δίνετε ερεθίσματα να μπει σε σχολές. Αλλά το
σχολείο δεν είναι φροντιστήριο, ούτε η ζωή είναι μόνο σχολές. Πρώτα
αυτά που μένουν. Τα τραγούδια, οι χοροί, και η αγάπη με τους
συμμαθητές που μαζί θα μεγαλώνουν μια ζωή σε χαρές και γιορτές και
γλέντια και σε λύπες και συμφορές. Αυτά μένουν>>. Έτσι αποφάσισε να
επαναφέρει και τις γυμνασιακές επιδείξεις Ιουνίου και οι οποίες, από
μονοήμερες, έφτασαν μέσα σε δυο-τρείς χρονιές να γίνουν ολόκληρη
εβδομάδα πολιτιστικών εκδηλώσεων, αφού μερακλήδες καθηγητές και
καθηγήτριες ανελάμβαναν με τους μαθητές πρωτοβουλίες και δημιουργίες
σε τομείς όπως αθλητισμός, θέατρο, χορός, συναυλίες , ζωγραφική,
φωτογραφία, κατασκευές, διαλέξεις...Συχνά μάλιστα η κάθε μια από τις
μέρες αυτές διαρκούσε πέντε ώρες και οδηγούσε τελικά σε χορό όλου του
χωριού στην αυλή του σχολείου. Κι όλα ξεκίνησαν με την εξής απλή σκέψη
του Μάντου <<Συνάδελφοι, σε λίγο που θα γράψουν τα παιδιά εξετάσεις,
άλλα θα γράψουν καλά, άλλα όχι, άλλα θα έρθουν για Σεπτέμβρη, άλλα
ίσως και να μην περάσουν. Αν δεν τα πάνε καλά τι θαχουν να θυμούνται
από τη χρονιά αυτή; Μόνο για μαθήματα είναι το σχολείο; Πρώτα αυτά που
μένουν όπως έχουμε πει. Κάποτε είχαμε γυμναστικές επιδείξεις που
καταργήθηκαν μετά την χούντα λόγω της χρήσης τους που έκανε η χούντα.
Αλλά γιατί να μη μπορούμε να τις κάνουμε με σκεπτικό διαφορετικό από
της χούντας; Ακούω προτάσεις.....Σας ευχαριστώ για τις ιδέες σας και την
βοήθειά σας. Λήξη της συνεδρίασης , καλό μεσημέρι>>. Έτσι λοιπόν έγινε
το σχολείο τέτοιο που τα παιδιά έβλεπαν ΝτιΒιΝτι από εκδήλωση και
δάκρυζαν. Και δεν δάκρυζαν μόνο κορίτσια ή τα μικρά του γυμνασίου,
αλλά και μαθητές της Γ Λυκείου που και άντρες ολόκληροι είναι και
μάγκες είναι, αν μη τι άλλο μάγκες λόγω εφηβείας. Μια φορά, πριν
τέσσερα χρόνια νομίζω, τους θυμάμαι που άρχισαν να κλαίνε και κατά
τη διάρκεια των εκδηλώσεων όταν ο φιλόλογος ο Δημήτρης ο Μαυρομάτης,
μετά από συναυλία με την χορωδία και μετά τα σόλο από Δέσποινα και
από Ζαφειρούλα τραγούδησε ο ίδιος με την κιθάρα του, σόλο, το
<<Ακόμα κι αν φύγεις ως την άκρη του κόσμου θασαι πάντα δικός μου
θαμαστε πάντα μαζί>> και κόντεψε να παρασυρθεί, ή και τελικά
παρασύρθηκε, κι ο ίδιος από την συγκίνηση των μαθητών. Προφανώς η
συγκίνηση δεν οφειλόταν στο αρχικό νόημα των στίχων που λέγονται από
μια ερωτευμένη γυναίκα προς έναν άντρα αλλά στο ότι εκείνη την
στιγμή και τα παιδιά κι ο Δημήτρης κι όλοι μας νιώθαμε ότι το σχολείο
το ίδιο είχε ζωντανέψει, είχε πάρει σάρκα και οστά και είχε αποκτήσει
φωνή και μας τραγουδούσε ότι ακόμα κι αν φύγουμε ως την άκρη του
κόσμου θάμαστε πάντα δικοί του θάμαστε πάντα μαζί του...Από τότε τόσοι
και τόσοι νιώσαμε, όπως είδαμε, έτσι ακριβώς αφού αυτό το σχολείο
έγινε όχι μόνο ένας σταθμός αλλά ο φάρος μας. Αλλά ποιος από μας
μπορούσε τότε να φανταστεί πως τις επόμενες Απόκριες θα αρρώσταινε ο
στυλοβάτης που ήταν η ψυχή του σχολείου και ο ζωντανός μας φάρος, και
ότι τέσσερα χρόνια μετά, σήμερα, θα του τραγουδούσαμε εμείς εδώ την
στιγμή αυτή τον ίδιο στίχο που τότε νιώθαμε ότι μας τραγουδούσε το
σχολείο, ότι δηλαδή λέγοντας όλοι μας όσα λέμε τραγουδάμε στον Μάντο
<<Ακόμα κι αν φύγεις ως την άκρη του κόσμου θασαι πάντα δικός μας
θαμαστε πάντα μαζί>> εννοώντας ότι όσο ζούμε θα είναι για πάντα κομμάτι
μας.
Αρχή του περασμένου καλοκαιριού η Γλώσσα γνώρισε κι ένα άλλο ορφάνεμα,
όταν έχασε και τον Νίκο τον Αγγελέτο που πέθανε, πριν την ώρα του,
απ'το τίποτα , από ένα τελείως ασήμαντο ατύχημα που τον οδήγησε σε
χτύπημα σε ατυχέστατο σημείο που τον άφησε φυτό 40 μέρες πριν πεθάνει.
Η Γλώσσα τον έκλαψε όπως έκλαψε και μαζί με τις οικογένειες των
παλληκαριών μεταξύ είκοσι και εικοσιπέντε χρόνων που πότε από
ατυχήματα πότε από καρκίνο χάθηκαν απανωτά τα τελευταία χρόνια. Ο
Νίκος κι ο Μάντος διέφεραν μονό δυο-τρία χρόνια, είχαν ευτυχήσει να
δημιουργήσουν και θαυμάσιες οικογένειες και είχαν προλάβει να
προσφέρουν, με διαφορετικό τρόπο ο καθένας, στο χωριό πράγματα που
έκαναν και τους δυο τόσο αγαπητούς που οι πάντες τους ένιωθαν δικούς
τους, ανεξάρτητα από συγγένειες ή από κομματικές επιλογές. Όταν ο
Μάντος πήγε να δει τον Νίκο στο νοσοκομείο, ο Νίκος είχε ανακτήσει την
συνείδησή του και καταλάβαινε αλλά δεν μπορούσε να κινηθεί από τον
λαιμό και κάτω. Όλοι όμως ακόμα ελπίζαμε . Ο Μάντος δακρυσμένος του
είπε <<Θα πάμε να ποτίσουμε Νίκο;>> όπως είχε πει ο Νίκος στην κόρη του
<<θα πάμε για καφέ Βάσω;>>. Ο Νίκος δάκρυσε με το πότισμα που του
θύμισε Μάντος . Τότε αυτά ήταν , κι από τους δυο, δάκρυα ελπίδας.
Τώρα, όπως θα σκέφτεται κι ο πάπ' Αλέξης εδώ δίπλα μας , θα ποτίζουν
οι δυο τους μαζί στον Παράδεισο όπως και οι δυο τον φανταζόταν, σαν
περιβόλι. Και μάλιστα κάπου άκουσα ότι στην γλώσσα της Βίβλου
παράδεισος σήμαινε περιβόλι. Όλοι εμείς από δω που βρισκόμαστε τους
λέμε <<μαζί να ποτίζετε και να είστε αιώνια ευτυχισμένοι και μεις θα
σας θυμόμαστε για πάντα , δηλαδή μέχρι να έρθουμε κι εμείς να σας
ξαναβρούμε από κοντά>>
Με τις θερμές ευχαριστίες μας προς όποιον φιλοξενεί τις παρούσες
σελίδες (εμείς θα τις στείλουμε στις <<Βόρειες Σποράδες>> όπου κάποιες
φορές είχε γράψει για διάφορα θέματα κι ο ίδιος ο Μάντος, αλλά
βεβαίως κι όποιος άλλος τις θέλει για να δείξει κάτι, π.χ. περί
κοινοτισμού ή περί εκπαίδευσης, είναι ευπρόσδεκτος)/Γιάννης Αλεβίζος
κι όλοι οι συνάδελφοι και μαθητές που τόσα μου έγραψαν και τόσα μου
είπαν και με ιδιαίτερες ευχαριστίες στους μαθητές μας Κώστα και στον
Γιώργο για τις αναμνήσεις για το Μάντο και το σχολείο που μοιραστήκαμε
στο ταξίδι προς την Γλώσσα και στο ταξίδι επιστροφής από την Γλώσσα .
Και αφού, όπως λένε, μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις, θα είμαστε ακόμη
πιο ευγνώμονες αν η εδώ φιλοξενία μας χωράει για δημοσίευση και την
φωτογραφία μετά την βράβευση που λέγαμε, για το χορευτικό <<Ο Νικόλας ο
ψαράς>>, στην Λάρισσα. Ανάμεσα στα, πάντα πανέμορφα, κορίτσια και
αγόρια της Γλώσσας γύρω από τον Μάντο και που τότε ακόμα φοιτούσαν
(μέσα τους είναι κι ο Κώστας κι ο Γιώργος που μόλις αναφέραμε)
βλέπουμε και την Χριστίνα κι επίσης τους, ήδη από τότε αποφοίτους,
Θοδωρή και Τάσο (ο Θοδωρής είναι γιος του Μάντου) που ήταν φοβεροί
μουσικοί και που , όπως είπαμε, ήταν ζωντανή ορχήστρα για το
χορευτικό.
(.....Φαινεται οτι δεν ανατυπώνεται. Τέλος πάντων κάποια στιγμή θα
αναρτήσω το παρόν στο σάιτ www.glossaskopelosblues οπου είχα (το
περσινό καλοκαίρι) αναρτήσει υλικό για το σχολείο αυτό για όποια
έμπνευση θα μπορούσε να δώσει σε όσους συναδέλφους, και γενικά σε
όλους όσους, έχουν αντιληφθεί τον ρόλο που μπορούν και που οφείλουν
να παίξουν τα σχολεία που πιστεύουν στην ουσιαστική εκπαίδευση, δηλαδή
τον ρόλο τους αφ'ενός στην αναστροφή της πορείας στην οποία έχει μπεί
η χώρα μας και όχι μόνο η χώρα μας, και αφ'ετέρου στην ευτυχισμένη,
αρμονική και ισορροπημένη ανάπτυξη των μαθητών και στο σχολείο και
στον ευρύτερο χώρο τους ...)
Υστερόγραφο 28/3/10: Είδα στην <<Ελευθεροτυπία>> της Παρασκευής 27/3/10,
αλλά και μου το στείλανε πολλοί συνάδελφοι , με την πρόσθεση ότι πολύ
θαχε χαρεί ο Μάντος αν τοχε προλάβει το νέο 9 μέρες νωρίτερα (με είχε
ρωτήσει μάλιστα μια μέρα πριν πεθάνει αν είχα δει τίποτε), το εξής:
Βραβείο στους 2 μαθητές - τιμή για το Λύκειο Γλώσσας Σκοπέλου
Του ΑΝΤΩΝΗ ΦΩΚΙΔΗ
Βραβείο από τη Γαλλική Πρεσβεία στην Ελλάδα στο πλαίσιο του
διαγωνισμού Γαλλοφωνίας απέσπασαν η μαθήτρια Γ' τάξης Μαρία Τσουκαλά
και ο συμμαθητής της Γιώργος Μαντάς του Λυκείου Γλώσσας Σκοπέλου, οι
οποίοι με τη βοήθεια του PowerPoint και φωτογραφιών ανέδειξαν τον
προβληματισμό τους για την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος και
την έκπτωση των ηθικών αξιών, γράφοντας κείμενα στη γαλλική γλώσσα.
Οι βραβευμένοι μαθητές της Γ' Λυκείου Μαρία Τσουκαλά και Γιώργος
Μαντάς Στον διαγωνισμό, με αφορμή τη γιορτή της Γαλλοφωνίας που ήταν
στις 20 Μαρτίου και διοργανώθηκε από τη Γαλλική Πρεσβεία και το
υπουργείο Παιδείας, συμμετείχαν 5.000 μαθητές Δημοτικών, Γυμνασίων και
Λυκείων από όλη τη χώρα. Στους μαθητές δόθηκαν δέκα γαλλικές λέξεις,
από τις οποίες αξιοποίησαν τρεις, <<καταστρέφω>>, <<μέντορας>>, <<ό,τι
είναι να έρθει, ας έρθει>> και δημιούργησαν κείμενα και λεζάντες για το
περιβάλλον και τις αξίες.
Η εργασία <<Nous vivons a une planete magnifique, la terre, notre
terre...>> περιλαμβάνει μια παρουσίαση σε PowerPoint, όπου οι μαθητές
εκφράζουν τις σκέψεις τους για το πώς θα κάνουν τον κόσμο να αλλάξει,
χρησιμοποιώντας ως μέσο έκφρασης τη γαλλική γλώσσα.
Το βραβείο των δύο μαθητών έλαβε η καθηγήτρια Γαλλικών στο σχολείο
Κατερίνα Παπαζήση, σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Γαλλικό
Ινστιτούτο Αθηνών. Η ίδια αναφέρθηκε στην ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία των
μαθητών του Λυκείου Γλώσσας, οι οποίοι παρά τις αυξημένες σχολικές
υποχρεώσεις λόγω των πανελλαδικών εξετάσεων, στις οποίες θα
συμμετάσχουν, βρήκαν τελικά τον χρόνο να ασχοληθούν με την πρωτότυπη
αυτή εργασία.
Η μαθήτρια Μαρία Τσουκαλά τόνισε πως <<στόχος μας μέσα από αυτή την
εργασία ήταν να κινητοποιήσουμε τους ανθρώπους, ώστε όλοι μας να
προσπαθήσουμε για να γίνει ο κόσμος καλύτερος. Δώσαμε έμφαση στις
αξίες και το περιβάλλον. Από τις αξίες τονίσαμε ιδιαίτερα τη σημασία
της αλληλεγγύης, του σεβασμού της διαφορετικότητας, της βοήθειας στον
συνάνθρωπο. Πιστεύουμε ότι αυτές οι αξίες στη σημερινή εποχή έχουν
αλλοιωθεί σε μεγάλο βαθμό>>.
Ο μαθητής Γιώργος Μαντάς υπογράμμισε πως <<του αρέσει η γαλλική γλώσσα,
γιατί είναι κάτι διαφορετικό και αρκετά διαδεδομένη. Ξεκίνησα να
μαθαίνω τη γαλλική γλώσσα από την Α' Τάξη Γυμνασίου και μου άρεσε
πολύ. Ηταν μέσα στο πλαίσιο των γνώσεών μου να γράψω τα κείμενα στη
γαλλική γλώσσα και γι' αυτό δεν δυσκολευτήκαμε ιδιαίτερα. Το μήνυμα
που θέλουμε να στείλουμε είναι η ανάγκη κινητοποίησης του ανθρώπου για
τα σύγχρονα προβλήματα. Σκοπός μας ήταν να επισημάνουμε την ανάγκη
προστασίας του περιβάλλοντος, να βοηθάμε τους συνανθρώπους μας. Ηταν
μια εξαιρετική εμπειρία και αξιοποιήσαμε ευχάριστα τον ελεύθερο χρόνο
μας, που βέβαια είναι λίγος, λόγω της προετοιμασίας για τις
πανελλαδικές εξετάσεις>>.
Εμείς ας συγχαρούμε, και εδώ, και τους μαθητές και την συνάδελφο
Κατερίνα που ήταν καθηγήτριά τους, και την προκάτοχό της Μαρία , που
με τρία χρόνια Γαλλικά δημοσίου σχολείου πήραν τέτοια βράβευση, κι
επίσης ας συγχαρούμε και το σχολείο τους και τους γονείς των παιδιών
που τα παιδιά έγραψαν τόσο ωραία για τέτοιο, ειδικά, θέμα...
On 16 Απρ, 23:46, ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΑΚΡΗΣ <vimaamak...@gmail.com> wrote:
> Η αποχαύνωση ως παιδαγωγική
> μέθοδος<http://antipliroforisi.blogspot.com/2010/04/blog-post_10.html>
>
> Γράφει: Ο Νατσιός Δημήτρης
>
> δάσκαλος-Κιλκίς
>
> Ρωτάς τα παιδιά, τους μαθητές: <<τι δώρο θέλεις να σου προσφέρουν οι γονείς,
> οι συγγενείς, τα Χριστούγεννα, το Πάσχα, στη γιορτή σου ή στα γενέθλιά
> σου;>>.
>
> Παρένθεση: Η ονομαστική εορτή σχεδόν καταργήθηκε. Σχεδόν κανένα παιδί δεν
> γιορτάζει, δεν κερνάει, δεν προσκαλεί την ημέρα της χριστιανικής γιορτής.
> Υπάρχουν μόνο τα γενέθλια.
>
> Η δυτικόφερτη φραγκοσυνήθεια έχει επικρατήσει πλήρως. Και αυτά ακόμη τα
> γενέθλια δεν εορτάζονται στο γονικό σπίτι, αλλά σε κάτι φανταχτερές,
> ιδιωτικές παιδοφυλακές.
>
> Το παιδί της πόλης, ως γνωστόν, ευρίσκεται υπό διωγμόν από την ευλογημένη
> πατρική εστία. Φωνάζουν, λερώνουν, γελούν, κλαίνε, μαλώνουν, πεινούν,
> πράγματα απαράδεκτα για ένα ψευτοπολιτισμό, που θέλει τα πάντα αποστειρωμένα
> και αποστεωμένα. Ακόμη και μηνύσεις υποβάλλουν ενοχλημένοι γείτονες και
> περίοικοι κατά παιδικών φωνών.
>
> Ας κάνουν όλοι υπομονή. Οσονούπω θα καθιερωθεί το λεγόμενο ολοήμερο σχολείο,
> οπότε θα επιστρέφουν εξουθενωμένα, το απόγευμα τα παιδιά στο σπίτι, για να
> ξαναρχίσει το φροντιστηριακό λαχάνιασμα. Οι γονείς θα περιορίζονται σε μια
> <<καληνύχτα>> και ένα <<καλημέρα>> και μετά θα αναρωτιούνται, εν φόβω και τρόμω,
> γιατί έμπλεξε αυτό το παιδί.
>
> Σημείωση ακροτελεύτιος της παρένθεσης: στα βιβλία γλώσσας - περιοδικά
> ποικίλης ύλης του Δημοτικού, δεν υπάρχει ούτε η ελάχιστη νύξη για ονομαστική
> εορτή. Υπάρχουν μόνο γενέθλια.
>
> Επανέρχομαι στο προλογικό ερώτημα. Τα παιδιά εν χορώ απαντούν: κινητό
> τηλέφωνο ή υπολογιστή. Και τα παιχνίδια ακόμη που επιθυμούν <<διαπλέκονται>>
> με υπολογιστές. Και πώς αλλιώς; Νυχθημερόν βομβαρδίζονται από ελκυστικότατες
> συσκευές της επικοινωνίας. Όπου και να στρέψουν το βλέμμα τους, αντικρίζουν
> το <<αντικείμενο του πόθου>>. Γονείς, δάσκαλοι, φίλοι και συγγενείς όλοι μ'
> ένα κινητό στο χέρι. Επικοινωνώ άρα υπάρχω.
>
> Όπως προσφυώς ειπώθηκε για να εξασφαλίσουν την συνοχή τους οι κοινωνίες με
> μνήμη χρησιμοποιούν την ιστορία και οι κοινωνίες χωρίς μνήμη χρησιμοποιούν
> την επικοινωνία. Διάβασα πρόσφατα επιστολή μητέρας παιδιού της Α΄ Γυμνασίου.
> Διαμαρτυρόταν γιατί το παιδί της <<εισέρχεται ανεξέλεγκτα όσες ώρες αυτή
> εργάζεται, σε ιστοσελίδες, χρησιμοποιώντας οποιαδήποτε ασύρματη σύνδεση
> υπάρχει στην πολυκατοικία>>. Ο φορητός υπολογιστής, υπενθυμίζω, είναι δώρο
> του υπουργείου, πρώην εθνικής, Παιδείας στα γυμνασιόπαιδα της πρώτης τάξης.
> Ως συνήθως κατόπιν εορτής οι ενστάσεις.
>
> Τώρα που το υπουργείο προτίθεται από την πρώτη δημοτικού να καθηλώσει τα
> ανυπεράσπιστα παιδιά μπροστά σε υπολογιστές, θα αντιδράσει κανείς; Απορώ και
> εξίσταμαι! Δεν κατανοούν οι γονείς το έγκλημα που σχεδιάζεται εις βάρος των
> παιδιών τους.
>
> Στο προσχέδιο του <<νέου σχολείου>> που οραματίζεται η διαβιουπουργός,
> καταγράφεται σαφέστατα ότι όλα, έμβια και άβια, αποκτούν ψηφιακή υπόσταση.
>
> Ακόμη και ο δάσκαλος, ως φυσική παρουσία, ως πρόσωπο θα καταργηθεί. Θα
> περιοριστεί σε ρόλο, θα χειρίζεται πλήκτρα, τα οποία θα μεταφέρουν στον
> εγκέφαλο των παιδιών τις αναχωνευμένες στα εργαστήρια του πολυπολιτισμικού -
> αποχαυνωτικού υπουργείου παιδομαζώματος, πληροφορίες.
>
> Οι νέες γενιές, θα είναι οι μικροί πειθαρχημένοι στρατιώτες, προετοιμασμένοι
> από ένα σχολείο πνιγμένο από την εμποροχυδαία πραγματικότητα.
>
> Έχω χαρακτηρίσει τα νέα σχολικά βιβλία της γλώσσας, κακέκτυπο του
> διαδικτύου. Προφανώς στάλθηκαν ως ένα είδος προπαιδείας σ' αυτό που έρχεται.
> Ό, τι αντικρίζει ο μαθητής στην τηλεόραση μεταφέρθηκε στο βιβλίο. Συνταγές
> μαγειρικής, μικρές αγγελίες, διαφημίσεις, κείμενα ανούσια, ολιγόλογα,
> κείμενα χρήσιμα για την υποβολή μιας αίτησης ή ενός σύντομου βιογραφικού για
> μια θέση υποαπασχόλησης. Σε μια γλώσσα παρδαλή, τραυματισμένη, μιξοελληνική.
> <<Πολλές ρήσεις έχουμε δει ν' ανατρέπονται, ποτέ όμως την αποφθεγματική
> εκδοχή: όπου γλώσσα πατρίς>>, θα πει ο Ελύτης στον <<κήπο με τις αυταπάτες>>.
> Αν έβλεπε τα τωρινά βιβλία ίσως θα δυσκολευόταν να γράψει αυτό το <<ποτέ>>.
>
> Σχολείο ψηφιακό είναι σχολείο της ορθοπεταλιάς, για να παραφράσω τον τίτλο
> ενός σπουδαίου βιβλίου του Γ. Καλιόρη. (<<Η κοινωνία της ορθοπεταλιάς>>). Ένα
> σχολείο που ξεθεωμένο τρέχει να προλάβει τις δήθεν εξελίξεις, να ανοίξει,
> όπως λέει ένα κρανιοκενές ευφυολόγημα, στη ζωή.
>
> Όμως το σχολείο, για να παραμείνει σχόλη και σχολή, οφείλει να είναι
> συντηρητικό, με την απλή και πρωταρχική σημασία της λέξης. Να συντηρεί τα
> πολυτίμητα τζιβαϊρικά που παρέλαβε απ' όσους πέρασαν και να τα παραδίδει
> στους νεότερους, εμπλουτίζοντας, βέβαια, την παράδοση με τα άξια λόγου και
> μίμησης (αξιόλογα και αξιομίμητα) νεότερα. <<Μου φαίνεται ότι ο συντηρητισμός
> νοούμενος ως συντήρηση, αποτελεί την ίδια την ουσία της εκπαίδευσης, η οποία
> έχει πάντοτε ως έργο της να περιβάλλει και να προστατεύει κάποιο πράγμα - το
> παιδί έναντι του κόσμου, τον κόσμο έναντι του παιδιού, το καινούργιο έναντι
> του παλαιού, το παλαιό έναντι του καινούργιου>>, εξηγεί η Χάννα Άρεν, ήδη από
> το 1958, στο απροσπέλαστο δοκίμιό της <<η κρίση της εκπαίδευσης>>.
>
> Πώς όμως να εξηγήσεις την συντηρητική διάσταση που πρέπει να έχει το σχολείο
> σήμερα, σε ανθρώπους <<ξιπασμένους οψίπλουτους>>, της μάθησης, που
> υποστηρίζουν ότι <<το Νέο Σχολείο είναι πρώτα απ' όλα ΕΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟ
> ΧΩΡΙΣ...ΤΟΙΧΟΥΣ! Ένα σχολείο ανοικτό στις ιδέες και στην κοινωνία, στην γνώση
> και το μέλλον, που αξιοποιεί κάθε σύγχρονο εργαλείο. Ο διαδραστικός πίνακας,
> το ηλεκτρονικό βιβλίο, το ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό, ο προσωπικός μαθητικός
> υπολογιστής>>. (Α. Διαμαντοπούλου. Υποψιάζομαι ότι εκείνο το <<τοίχους>>
> γράφτηκε αντί του <<τείχη>>. Από κάτι τέτοιες σαπουνόφουσκες ... διαβάστε περισσότερα >>
>
> Η αποχαύνωση ως παιδαγωγική μέθοδος.doc
> 49KΕμφάνισηΜεταφόρτωση
Είναι όντως ένας νέος άνθρωπος. Κατάγεται από την Κατερίνη και διδάσκει στο Κιλκίς.
Περισσότερα κείμενά του μπορείτε να βρείτε εδώ http://www.antibaro.gr/author/70 (υπάρχουν και παλιότερα αλλά όχι συγκεντωμένα)
Έχει μία τηλεοπτική εκπομπή στον σταθμό 4Ε της Θεσσαλονίκης, μερικές από τις οποίες μπορείτε να βρείτε εδώ http://www.antibaro.gr/video (στα βίντεο του LOMAK)
Ανδρέας.
From: ardin_rixi@googlegroups.com [mailto:ardin_rixi@googlegroups.com] On Behalf Of dimitris karagiannis
Διαβαζοντας πριν λιγα λεπτα το δημοσιευμα του κ.Δημ.Νατσιου,αστραπιαια περασαν απο το μυαλο καποιες σκεψεις....:1]Ποια ηλικια εχει αυτος ο ανθρωπος-Δασκαλος;;;Για μενα θα ηταν ευτυχημα-μεγαλη χαρα ,να ειναι ενας νεος σε ηλικια ανθρωπος,ωστε να μπορεσει να ακτινοβολησει αυτες τις υπεροχες ιδεες του στα νεα παιδια που τοσο τις εχουν αναγκη σημερα,για παρα πολλα χρονια.2]Απορησα για το οτι διδασκει στο Κιλκις....Το πιο πιθανο θα ηταν να τον εστελναν να διδαξει σε καποιο σχολειακι στις πλαγιες του Ολυμπου η' της Γκιωνας....Το συστημα ΔΕΝ θελει<< τετοιες>> ιδεες`συνηθως τις διαβαλει, τις εξοστρακιζει,τις ουδετεροποιει.3]Αισθανθηκα τεραστια πικρα για μια ακομη φορα ,συνειδητοποιωντας το <<ποσο>> εχουμε προδωσει-εγκαταλειψει-διαστρεψει αυτην τη χωρα με τις πραξεις ,με τα λαθη η' την αδιαφορια μας, στα τελευταια 30 χρονια.Δεν ειχαμε αυτο το δικαιωμα,δεν το εχουμε....4]Και τελευταιο ,θυμηθηκα μια φραση που αποδιδεται στον κ.Σημιτη,πρωην πρωθυπουργο-αν τον θυμασθε-.:<<Η χωρα πορευεται με αυτοματο πιλοτο>>....
Στις 17 Απριλίου 2010 12:23 π.μ., ο χρήστης Andreas Farmakis <andreas.farmakis@gmail.com> έγραψε:
Ακόμη και μηνύσεις υποβάλλουν ενοχλημένοι γείτονες και περίοικοι κατά παιδικών φωνών.....
Ευχαριστω κ. Ανδρεα Σταλιδη.
Στις 17 Απριλίου 2010 3:42 μ.μ., ο χρήστης Andreas Stalidis <andreas@antibaro.gr> έγραψε:
Πραγματικά, αυτό που λέει για τα νέα σχολικά βιβλία είναι φοβερό, είναι απίστευτο......! Δεν είναι μόνο γενοκτονία της μνήμης και της παράδοσης, είναι γενοκτονία του ότι θα μπορούσε να εξυψώσει όντως τον άνθρωπο και, σίγουρα, η απόλυτη απαλειφή του αιώνιου και παράδοση στην μαζική βιομηχανική χρησιμοθηρική/ατομιστική "κουλτούρα"... Και, βέβαια, με αυτόν τον τρόπο, τραβάει το χαλί κάτω από τα πόδια όσων θέλουν ή θέλουμε να συμβάλουμε στην αλλαγή των ψυχών και συνειδήσεων... Ναι, έχουμε χάσει τελείως τον μπούσουλα σε αυτόν τον τόπο...
Η εκπαίδευση όντως προϋποθέτει ό,τι ονομάζει ο Μπερντιάεφ συντηρητική αρχή που χρειάζεται, ώστε να συνδυαστεί με την "δημιουργική αρχή"... Εγώ θα το έλεγα παραδοσιακότητα και μετάγγιση της παράδοσης, της βλασφημούμενης, μην ξεχνάμε, στα πράγματα και θεσμούς παράδοσης.
1000 εύγε στον ανησυχούντα -και κατά Κίρκεγκωρ- συντάκτη. :-)
2010/4/17 dimitris karagiannis <dimitrisrocket88@gmail.com>
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου