Γιάννης Μαρίνος Μάνος Χατζηδάκις & Τρομοκρατία

ΑΝΤΙΓΝΩΜΙΕΣ

Δεν έχω πια καμιά ελπίδα

Γιάννης Μαρίνος | Κυριακή 22 Μαρτίου 2009

  

   

    

Τα συνεχώς εντεινόμενα φαινόμενα αναρχίας και τρομοκρατίας, η αμήχανη αδράνεια της αυτοαφοπλισμένης πολιτείας και η εκκωφαντική σιωπή (οι ανέξοδες αποδοκιμασίες των εγκλημάτων αλλά όχι των συγκεκριμένων εγκληματιών γίνονται για το θεαθήναι αν δεν υποκρύπτουν επικρότηση) θύμισαν στον τακτικό αναγνώστη μου κ. Παναγιώτη Καραγεώργο μια συγκλονιστική συνέντευξη του συνθέτη και διανοούμενου Μάνου Χατζιδάκι, που μεταδόθηκε από τον ραδιοφωνικό σταθμό ΤΟΡ-FΜ και δημοσιεύθηκε στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» της 9ης Φεβρουαρίου 1989 (δηλαδή πριν από 20 χρόνια!). Είχα προκαλέσει τον μεγάλο Μάνο με τις ακόλουθες διαπιστώσεις: 

«Ολες σχεδόν οι πολιτιστικές κατακτήσεις,οι ηθικές αξίες, καθετί που έκανε υπερήφανο τον άνθρωπο, έχουν κυλήσει στον βούρκο, ποδοπατούνται προκλητικά καιαναίσχυντα στη χώρα μας, με πρωταγωνιστές μάλιστα κορυφαίες προσωπικότητες της δημόσιας ζωής του,που δίνουν έτσι το κακό παράδειγμα.Κι όμως,ο λεγόμενοςπνευματικός κόσμος στην ουσία σιωπά.Και όταν του ζητείται η καθοδηγητική παρέμβασή του απαντά:“Εγώ ό,τι έχω να πω το λέω με το έργο μου”.Είναι όμως έτσι ή μήπως πρόκειται για υπεκφυγή που υπαγορεύει ο καιροσκοπισμός,το βόλεμα,ο φόβος,η ιδεολογική αμηχανία ή η σιωπηρή επικρότηση;». 

Σταχυολογώ κάποιες πολύ επίκαιρες απαντήσεις του Χατζιδάκι: 

«Τι μπορεί να κάνει ο καλλιτέχνης με την τέχνη του,με μια μουσική φράση; Οποια κι αν είναι η δουλειά σου, πρέπει να κατέβεις κάτω και να μιλήσεις. Αυτό είναι υποχρέωση κάθε πολίτου,και ακόμα περισσότερο ενός υπεύθυνου πολίτου,αλλά όχι μέσα από την τέχνη.Κάθε άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να μιλήσει, πάντα την έχει. Αλλά πρέπει να είναι έτοιμος να πληρώσει ένα τίμημα. Και εκεί είναι που γίνεται η μεγάλη μάχη με τον εαυτό μας. Πόσοι είμαστε αποφασισμένοι να πληρώσουμε; Ζούμε τη μοιραία κατάληξη ενός κόσμου που προετοιμάσθηκε για την εξαφάνισή του.Ο μεταπολεμικός κόσμος,και ιδιαίτερα ο πολιτικός,δεν προετοίμασε το σπάνιο είδος και το πολύ ακριβό,του ελεύθερου πολίτη.Εγώ δεν έχω καμιά ελπίδα (για τη χώρα μας),παρά αν γίνει ένα θαύμα.Εγώ δεν πιστεύω ότι έχουμε σήμερα τη δύναμη να επιβιώσουμε σαν εθνική οντότητα.Θα μείνουμε σαν νάνοι αλλοτινών καιρών.Και θα το δείτε, όταν θα έρθει η πλήρης ένωση με την Ευρώπη,σε ποια κατάσταση θα βρισκόμαστε.Ποια είναι η υποδομή για να υπάρξουν επιβιώνοντα έστω ένα δύο χαρακτηριστικά της εθνικότητάς μας;». Στην ερώτηση: «Φρονείτε ότι δεν υπάρχεικάποια ελπίδα,κάποια διέξοδος;Τι θα μπορούσε να γίνει κατά τη γνώμη σας;» απαντά: «Τίποτα.Η πλήρης εξαφάνισή μας.Και θα γίνει.Είμαι βέβαιος.Και μην ξεχνούμε ότι,σε τελευταία ανάλυση, οι μόνες στιγμές που σκεφθήκαμε σοβαρά σαν έθνος ήταν στις καταστροφές.Ας περάσουμε μια καταστροφή μήπως και σωθούμε». 

Ο Μάνος Χατζιδάκις ανησυχούσε ακόμη και για τη δημοκρατία: «Φοβάμαι και πάλι (εννοεί μετά τη χούντα).Οταν η δημοκρατία προσωποποιείται από τα πρόσωπα της εξουσίας,ταυτίζεται με τα πρόσωπα της εξουσίας, αναμφισβήτητα αρχίζω να φοβάμαι». Και κάτι ακόμη: «Το υπουργείο Πολιτισμού πρέπει να κλείσει και να υπαχθεί στο υπουργείο Παιδείας όπως ήταν παλιά. Αυτά τα υπουργεία κουλτούρας είναι επικίνδυνα.Μην ξεχνάτε ότι τα υπουργεία κουλτούρας πρωτόγιναν στα φασιστικά καθεστώτα.Κι εδώ ιδρύθηκε επί δικτατορίας.Μετά την πτώση της, ζήτησα από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή να το καταργήσει.Δεν με άκουσε. Θα δεχόμουν να γίνω υπουργός Πολιτισμού για δύο μέρες,να το γκρεμίσω, να υπογράψω την κατάργησή του και να πάω στο σπίτι μου.Μόνο γι΄ αυτό». 

Τι θα κάνουμε, οι πολιτικοί και οι πολίτες, για να διαψεύσουμε τον δυστυχώς εφιαλτικά επιβεβαιούμενο Μάνο Χατζιδάκι;