Κίνδυνος(;) για τρία κορυφαία θέματα εξωτερικής πολιτικής

Του Γιώργου Δελαστίκ

Η οικονομική και κοινωνική πολιτική των κυβερνήσεων Καραμανλή ήταν τόσο ανάλγητη και υποταγμένη στα δόγματα του νεοφιλελευθερισμού, ώστε θα συνιστούσε πράξη υποκρισίας να ισχυριστεί κανείς ότι θα του λείψει, τώρα που η ΝΔ οδηγείται αναπότρεπτα προς την έξοδο από την κυβερνητική εξουσία.

Μετά τα όσα είπε, μάλιστα, ο απερχόμενος πρωθυπουργός κατά την ανακοίνωση της απόφασής του να προκαλέσει πρόωρες βουλευτικές εκλογές και την ευθεία απειλή του για εξοντωτική λιτότητα σε βάρος των μισθωτών και των ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων, με ανακούφιση θα τον αποχαιρετήσει ο ελληνικός λαός -πιθανότατα για πάντα.

Η αλήθεια είναι όμως ότι πολύ θα ήθελε η πλειοψηφία των Ελλήνων να δει να συνεχίζεται από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ η γραμμή που ακολούθησε ο Κώστας Καραμανλής σε τρία κορυφαία θέματα της εξωτερικής πολιτικής -το βέτο κατά των Σκοπίων, στην ενεργειακή συνεργασία με τη Ρωσία και στην απόρριψη κάθε λύσης στο Κυπριακό, που διαπνέεται από το πνεύμα του απαράδεκτου σχεδίου Ανάν, που απέρριψαν οι Ελληνοκύπριοι με το συντριπτικό ποσοστό του 76% στο δημοψήφισμα του 2004. Πάνω από το 80% του ελληνικού λαού, ίσως και περισσότερο, επιδοκίμασε με ικανοποίηση τη στάση του Κ. Καραμανλή στα θέματα αυτά.

Δυστυχώς, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι το ΠΑΣΟΚ θα συνεχίσει αυτή τη γραμμή. Το παρελθόν δεν είναι καθόλου καθησυχαστικό. Ο Γ. Παπανδρέου προσωπικά είχε ταχθεί με δημόσιες δηλώσεις του το 2004 υπέρ του σχεδίου Ανάν.

Ελπίζουμε να έχει αλάξει στάση, αλλά δεν γνωρίζουμε αν αυτό έχει όντως συμβεί. Επίσης, επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ δόθηκε άνευ όρων στην ΠΓΔΜ το καθεστώς χώρας υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ, με σύμφωνη γνώμη της Αθήνας.

Ευχόμαστε τα όσα έχουν μεσολαβήσει έκτοτε, να έχουν πείσει τον Γ. Παπανδρέου περί της ανάγκης επιμονής και στο βέτο, παράλληλα με τις άλλες πολιτικές και διπλωματικές δραστηριότητες στο πλαίσιο των προσπαθειών εξεύρεσης κοινά αποδεκτής λύσης στο θέμα της ονομασίας.

Δεν πρόκειται περί ανησυχιών ιδεοληπτικού ή ιδεολογικο-φιλοσοφικού χαρακτήρα. Αναφέρουμε τα ζητήματα αυτά γιατί συνιστούν σημερινά πολιτικά προβλήματα που βρίσκονται και τα δύο σε κρίσιμη φάση. Σε τρεις μήνες θα συζητήσουν οι ηγέτες της ΕΕ τι θα κάνουν με την τουρκική ένταξη, με την Άγκυρα να αρνείται κατηγορηματικά να τηρήσει οποιαδήποτε υποχρέωσή της συνεπιφέρει έμμεση αναγνώριση, έστω και εντελώς υποτυπώδη, της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Παράλληλα, οι Βρετανοί έχουν λυσσάξει να επιβάλουν ώς το τέλος του χρόνου λύση στο Κυπριακό, βασιζόμενη στο απορριφθέν σχέδιο Ανάν και έχουν τη σουηδική προεδρία της ΕΕ αυτού του εξαμήνου στο πλευρό τους. Οι Σουηδοί πιέζουν ακόμη και για ημερομηνία έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ - Σκοπίων.

Στην αντίπερα όχθη, η Γαλλία, η Γερμανία και η Αυστρία πρωτοστατούν στις διπλωματικές προσπάθειες επισημοποίησης της απόρριψης της πλήρους ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. και είναι αποφασισμένες να χρησιμοποιήσουν και τη στάση της Άγκυρας έναντι της Λευκωσίας ως επιχείρημα. Πολύ σωστά πράττουν. Η Αθήνα, όμως, με ποια γραμμή θα προσέλθει σε αυτή την όντως πυρακτωμένη από πολιτική σκοπιά σύνοδο; Δεν μπορεί προφανώς να συνεχίσει τα φληναφήματα περί της «ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας» και να επιτρέψει στον Ερντογάν να διαπραγματεύεται με την ΕΕ αγνοώντας την Κύπρο. Είναι υποχρεωμένη να πάρει θέση κατά της συνέχισης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων μέχρις ότου η Άγκυρα συμμορφωθεί στις υποχρεώσεις της απέναντι και στη Λευκωσία.

Όχι μόνο κάθε λάθος, αλλά και κάθε δισταγμός, κάθε αμφιταλάντευση σε αυτή τη φάση θα στοιχίσει ακριβά τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ θα πέσει αμέσως στη φωτιά και θα κριθεί από τη στάση της πριν καλά-καλά σχηματιστεί. Πρέπει να είναι έτοιμη».