Θετικές δηλώσεις Ομπάμα για τον ρόλο της Τουρκίας, διακριτικές πιέσεις για το θέμα του Ιράν
Του Αθανασιου Eλλις
Να σεβασθεί τις «ζωτικές ανάγκες» του Οικουμενικού Πατριαρχείου και να επιδείξει ευελιξία στο Κυπριακό συμβάλλοντας στη λύση του προβλήματος, ζήτησε ο Μπαράκ Ομπάμα από τον Ταγίπ Ερντογάν, κατά την πρώτη τους συνάντηση στον Λευκό Οίκο στις αρχές της εβδομάδας.
Ο Αμερικανός πρόεδρος εξήρε τον περιφερειακό ρόλο της Τουρκίας, μίλησε για κοινή προσπάθεια σταθεροποίησης του Ιράκ, δήλωσε αλληλέγγυος στη μάχη κατά του ΡΚΚ και ανέδειξε τη συμφωνία που υπέγραψαν στην Ουάσιγκτον οι αρμόδιοι υπουργοί των δύο χωρών για «στρατηγική οικονομική και εμπορική συνεργασία». Ταυτοχρόνως, άσκησε διακριτικές πιέσεις για συστράτευση της Τουρκίας με τη Δύση στο θέμα του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, ζήτησε μεγαλύτερη συμμετοχή στις επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν και ενθάρρυνε τον Τούρκο πρωθυπουργό να προχωρήσει σε πλήρη ομαλοποίηση των σχέσεων με την Αρμενία και αλλαγή στάσης έναντι του Ισραήλ.
Στο Κυπριακό, ο κ. Ομπάμα ενθάρρυνε βήματα που θα διευκολύνουν την επίτευξη συμφωνίας, ενώ από τις αρχές του νέου έτους αναμένεται πιο ενεργή εμπλοκή της Ουάσιγκτον. Ο κ. Ερντογάν, που κατέθεσε ιδέες για τη λύση του προβλήματος, ήδη πρότεινε σύγκληση τετραμερούς διάσκεψης με τη συμμετοχή του ιδίου και των κ. Παπανδρέου, Χριστόφια και Ταλάτ, με στόχο την εξεύρεση λύσης έως το τέλος Μαρτίου. Θέτει, έτσι ως χρονικό ορίζοντα την ψηφοφορία που θα διεξαχθεί τον Απρίλιο στην τουρκοκυπριακή κοινότητα και στην οποία διαφαίνεται επικράτηση του εθνικιστή Ντερβίς Ερογλου.
Το χρονοδιάγραμμα αυτό αντικατοπτρίζει και τις προθέσεις της Ουάσιγκτον, του Λονδίνου και των Βρυξελλών και στο πνεύμα αυτό κινήθηκε η συζήτηση που είχε στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ η Χίλαρι Κλίντον με τον μεσολαβητή του ΟΗΕ για το Κυπριακό, την επομένη της συνάντησης Ομπάμα - Ερντογάν. Η διεθνής κοινότητα επισημαίνει πως, σε αντίθεση με ό,τι συνέβη στην περίπτωση του σχεδίου Ανάν, αυτήν τη φορά η λύση θα προέλθει από τις δύο κοινότητες της Κύπρου. Ηδη, πάντως, ασκούνται πιέσεις και προσφέροντα κίνητρα από «τρίτους», οι οποίοι μιλούν για «παράθυρο ευκαιρίας» το επόμενο τρίμηνο που δεν πρέπει να χαθεί.
Ο κ. Ερντογάν απέρριψε το ενδεχόμενο απόσυρσης Τούρκων στρατιωτών από την Κύπρο και αποστολής τους στο Αφγανιστάν, δηλώνοντας ότι «κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει. Αν υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι μας το προτείνουν, να απευθύνουν την πρότασή τους αυτή στο Νότο. Με το σχέδιο Ανάν τα είχαμε συζητήσει αυτά τα θέματα λεπτομερώς και είχαμε καταλήξει κάπου. Συμφώνησαν; Εμειναν πιστοί; Οχι. Οι στρατιώτες μας λοιπόν βρίσκονται εκεί κάνοντας το καθήκον τους».
Πατριαρχείο, Χάλκη
Στη διάρκεια της δίωρης συνάντησης ο πρόεδρος Ομπάμα ζήτησε για άλλη μια φορά να μην παρεμποδίζεται η απρόσκοπτη λειτουργία του Οικουμενικού Πατριαρχείου και έκανε λόγο για ζωτικές ανάγκες του Φαναρίου στο οποίο υπάγεται η ελληνοαμερικανική κοινότητα, η οποία ασκεί έντονες πιέσεις για το θέμα. Στο πλαίσιο αυτό επανέλαβε την έκκληση για επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.
Ο Τούρκος πρωθυπουργός υποστήριξε ότι στο πλαίσιο του «δημοκρατικού ανοίγματος» η Τουρκία προσπαθεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που έχουν οι «Ρωμιοί» πολίτες στην Πόλη, επισήμανε ωστόσο ότι σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι 130.000 «Τούρκοι» που ζουν στη Δυτική Θράκη και δεν μπορούν να εκλέξουν τον θρησκευτικό τους ηγέτη, ενώ για τη Χάλκη είπε ότι το θέμα χειρίζεται το υπουργείο Παιδείας.
Ιράν, Αφγανιστάν
Ο Τούρκος πρωθυπουργός υπεραμύνθηκε των φιλικών σχέσεων με την Τεχεράνη, ισχυρίσθηκε ότι μπορούν να λειτουργήσουν υποβοηθητικά και διεκδίκησε ρόλο μεσολαβητή. Ομως, παρά τις θετικές δηλώσεις του κ. Ομπάμα για σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Αγκυρα, η Ουάσιγκτον δεν επιθυμεί τουρκική μεσολάβηση.
Στο Αφγανιστάν, Αμερικανοί αξιωματούχοι σημειώνουν ότι οι ΗΠΑ έχουν αυξημένες απαιτήσεις από τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ, αλλά ο κ. Ερντογάν δεν συναίνεσε στην αποστολή επιπλέον δυνάμεων. Τέλος, οι δυο πλευρές συμφώνησαν στη προώθηση της συνεργασίας τους στον κρίσιμο τομέα της ενέργειας που περιλαμβάνει και την κατασκευή του αγωγού Nabucco, ο οποίος είναι ανταγωνιστικός του ρωσικού South Stream.
Επικοινωνιακό μπαράζ
Η επίσκεψη του Τούρκου πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον περιελάμβανε ένα επικοινωνιακό μπαράζ προβολής των τουρκικών θέσεων που θα μπορούσε να λειτουργήσει διδακτικά και για την επίσκεψη του κ. Παπανδρέου στις αρχές του νέου έτους. Ο κ. Ερντογάν έδωσε συνέντευξη Τύπου στο ξενοδοχείο όπου διέμενε, έκανε ομιλίες στη «Σχολή Ανωτάτων Διεθνών Σπουδών» του Πανεπιστημίου Johns Hopkins, στο αμερικανικό τμήμα του τουρκικού ιδρύματος SETA και στο German Marshall Fund, ενώ παραχώρησε συνέντευξη στο δίκτυο PBS.
Στις εμφανίσεις του πρόβαλε την Τουρκία ως μουσουλμανική κοσμική δημοκρατία, ανερχόμενη οικονομική δύναμη και κομβικό παίκτη στο Αφγανιστάν, στο Ιράν, στο Ιράκ και στο Μεσανατολικό. Τόνισε ότι επιλύει τα προβλήματα με όλες τις χώρες που γειτνιάζει και επικαλέσθηκε τη βελτίωση των σχέσεων με την Ελλάδα που, όπως είπε, συνοδεύθηκε από την προσωπική του φιλία με τον τέως πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή, καθώς και τα ανοίγματα προς τη Συρία, τη Ρωσία, την Αρμενία και τους Κούρδους.
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου